مسعود خوانساری، گفته است؛ «یکی از معضلات مهمی که بازار سرمایه ایران با آن رو به روست دخالت مستقیم دولت در این بازار است. با وجود آنکه سازمان بورس یک سازمان غیردولتی به حساب میآید اما ما شاهد مداخله دولت در امور آن هستیم که بخشی از مشکلاتی که امروز این بازار با آن مواجه است تحت تاثیر همین دخالت رخ داده است.» اشاره خوانساری به اقداماتی است که توسط سازمان بورس در یک سال اخیر صورت گرفته تا بخشی از ریزشهای سنگین بازار سرمایه را جبران کند. خوانساری، یکی از خواستههای بخش خصوصی از رییس سازمان بورس را جلوگیری از اعلام دستوری فروش یا عدم فروش سهام از سوی دولت عنوان کرده که به گفته وی در سالهای گذشته به بازار سرمایه و اعتماد سهامداران آسیب جدی وارد کرده است.
یکی از اقدامات دولت در این مدت تغییر دامنه نوسان بود که از مثبت 6 و منفی 3 درصد به مثبت و منفی 5 تغییر داد و اعلام کرد در آینده با رصد شرایط بازار نسبت به افزایش دامنه اقدام خواهد شد. همچنین در اقدامی دیگر باقیمانده سهام دولت در برخی شرکتها در قالب صندوقهای ETF به مردم واگذار شد. به عنوان نمونه در صندوق دارا یکم که بسیاری آن را موفق میدانستند، عدم وجود بازارگردان با توانایی مالی مناسب به شدت احساس میشد و پس از آن اختلاف وزیر اقتصاد و وزیر نفت بر سر عرضه دارا دوم، سبب شد اعتماد از میان سهامداران به بازار سرمایه از بین برود. یا در موضوع آزادسازی ۶۰ درصدی سهام عدالت در فاصلهای کوتاه به دلیل مشخص نبودن روند فروش سهامهای موجود در پرتفوی افراد و عرضههای آبشاری بانکها و کارگزاریها کاهش قیمت سهام عدالت رقم خورد. بازار بورس و اوراق بهادار در هفته گذشته 4روز منفی و یک روز مثبت را پشت سر گذاشت، شاخص کل بورس افت ۵۴ هزار واحدی را به ثبت رساند و به کانال یک میلیون و ۳۴۰ هزار واحد تنزل کرد، همچنین متوسط ارزش معاملات در هفته گذشته به ۳۱۹۴ میلیارد تومان رسید.
ابهامات پیش رو وضعیت بورس را پیچیده کرده است
حسن ایزدی، کارشناس بورس و بازار سرمایه در مورد وضعیت این روزهای بورس به «اعتماد» گفت: دخالت دولت در بازار سرمایه نسبت به گذشته بسیار محدودتر شده است؛ اما به دلیل ابهامات بسیار در بخشهای سیاسی و اقتصادی کشور بورس با مشکلات زیادی روبهرو شده است.این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به بینتیجه ماندن مذاکرات تصریح کرد: این موضوع باعث شده تا اوضاع اقتصادی کشور همچنان خاکستری بماند و در هالهای از ابهام فرو رود. این روزها بازار سرمایه با ابهاماتی از جمله نرخبهره، قیمت ارز و مذاکرات بینتیجه برجام روبهرو است و میبینیم که اخبار منفی از مذاکرات برجامی در مقطعی بازار سکه و طلا را هم تحت تاثیر قرار میدهد، اما از طرفی هم باعث بالارفتن انتظارات تورمی میشود و بازار سرمایه را نیز مورد توجه قرار میدهد.ایزدی ادامه داد: در شرایط کنونی منابع ارزی کشور نیز در خطر قرار دارد و بینتیجه ماندن مذاکرات نوعی بیانگیزگی در سرمایهگذاران به وجود آورده است و اینکه نمیتوانند افق روشنی پیش روی خود ترسیم کنند.این کارشناس بازار سرمایه گفت: با اعلام منفی نتیجه مذاکرات بین ایران و غرب در روزهای گذشته هر چند نرخ دلار تا حدودی رشد داشت اما خوشبختانه زیاد هم صعودی نشد.او افزود: البته چه برجام به ثمر برسد و چه نرسد بازار بورس ما در هر دو صورت در کوتاهمدت روندی کاهشی خواهد داشت، به اعتقاد من در صورتی که مذاکرات برجام به سرانجام نرسد بورس در بلندمدت هم دچار مشکل خواهد شد و در صورتی هم که به سرانجام برسد در کوتاهمدت افت خواهد داشت و مجددا رشد خواهد کرد.
منابع ارزی بهشدت محدود شده است
این کارشناس بازار سرمایه با مقایسه بازار سرمایه در سالهای 1398 و 1400 گفت: تفاوت زیادی بین این سالها وجود دارد. در سال 1398 منابع ارزی در کشور موجود بود و فشارهای غرب به این شدت نشده بود و بنیه اقتصادی ایران هم بهتر از امروز بود. اما نباید مردم را برای سرمایهگذاری در این بازار تشویق میکردند و مردم باید خود خواسته به سمت این بازار میآمدند. در حال حاضر هم اگر بگذارند اقتصاد به درستی عمل کند و دستکاریهایی از سوی دولت صورت نگیرد اوضاع بورس بهتر خواهد شد.ایزدی تصریح کرد: در صورتی که دولت بورس را رها کند و این اجازه را بدهد تا اهالی بازار سرمایه خودشان فعالیتهایشان را انجام دهند اوضاع بهتر میشود تا اینکه هر روز مسوولان در مورد بورس اینقدر با حساسیت در رسانهها مصاحبه کنند و باعث به وجود آمدن مشکلات مختلف شوند.این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: با توجه به وضعیت کسری بودجه دولت، نمیتوان انتظار داشت دولت روی تامین مالی از بازار سرمایه حساب نکند، اما مسلما عدم دخالت دولت در بورس باعث بهتر شدن شرایط خواهد شد. هر چند دولت سیزدهم چندان منابعی هم برای کمک به بورس دراختیار ندارد. به نظر میرسد بیشترین حمایت دولت میتواند این باشد که اقدامی در جهت کاهشی شدن این بازار انجام ندهد. ضمن آنکه در هیچ جای دنیا هم دولتها در بورس به این شکل دخالت نمیکنند. ایزدی در مورد حذف دامنه نوسان در بورس نیز گفت: با حذف دامنه نوسان معاملات، مبنای تصمیمگیری فعالان سرمایه، ارزش ذاتی سهمها خواهد شد و نه صفهای خرید و فروش سهمها، حذف دامنه نوسان معامله گران را به معامله براساس ارزندگی سهام سوق میدهد و تعداد نمادهایی که به اشتباه، افزایش یا کاهش قیمت داشته، کمتر خواهد شد. کاهش دامنه نوسان در این مدت اصلا موثر نبود و جز اینکه باعث حساسیت بیشتر و ترغیب سرمایهگذاران برای فروش بیشتر سهمها شود نتیجه دیگری در پی نداشت.روز گذشته (شنبه ۱۳ آذر ماه) باز هم شاخص کل بازار سرمایه با افت ۵۳۳۷ واحدی مواجه شد و به رقم یک میلیون و ۳۳۴ هزار و ۷۳۴ واحد رسید و مجددا شاهد خروج نقدینگی بودیم. کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که وضعیت فعلی اقتصاد نابسامان و آشفته است و شاخصهای اقتصادی نیز همگی حکایت از این وضعیت دارند و بازار سرمایه هم متاثر از این اقتصاد است و تنها زمانی که در اقتصاد ثبات و تعادل وجود داشته باشد این امر در بازارهای مالی نمود پیدا خواهد کرد و طبعا بازار سرمایه هم به تعادل و ثبات خواهد رسید، در نتیجه نباید انتظار زودهنگام ثبات و تعادل را در بازار سرمایه داشت.