به گزارش مردم فردا،به گفته ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور، طبق آمار در اینستاگرام دو میلیون و ۴۰۰ هزار واحد صنفی مجازی در کشور فعالیت دارند که از تعداد واحد‌های صنفی واقعی هم بیشتر هستند. در ابتدای آشنایی کاربران ایرانی با اینستاگرام، این پلتفرم فضایی برای به اشتراک گذاشتن تصاویر شخصی بود. در آن زمان، شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که این پلتفرم بتواند به‌عنوان یک فروشگاه آنلاین، محلی برای کسب درآمد تعداد قابل‌توجهی از مردم شود اما حالا شاهد این هستیم که بسیاری از صفحات در اقصی‌نقاط کشور در حال فروش محصولات کشاورزی، غذایی، صنایع‌دستی و... هستند که باعث شده در کنار تامین مخارج زندگی و ایجاد شغل، از مهاجرت به شهرهای بزرگ هم جلوگیری شود. در این مطلب سعی داریم براساس گزارش های «تکراسا‌فارسی» و «مرکز پژوهشی بتا» از تعداد و سهم مختلف کسب و کارها در اینستاگرام و تعداد افرادی بنویسیم که با استفاده از این پلتفرم صاحب شغل و درآمد شده اند.
 
مقایسه تعداد واحد‌های صنفی مجازی و واقعی
صحبت های دبیر شورای عالی فضای مجازی در شورای اداری استان مازندران در خصوص کسب و کارها در اینستاگرام مورد توجه قرار گرفت. فیروزآبادی در این جلسه گفته، هم اکنون تنها در اینستاگرام دو میلیون و ۴۰۰ هزار واحد صنفی مجازی مشغول فعالیت  هستند. نکته قابل تامل این جاست که براساس گزارش ها این تعداد واحد صنفی مجازی حدود 100 هزار از تعداد واحدهای صنفی واقعی در سال 1400 بیشتر است. براساس آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت ، در سال 1400 دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد صنفی در کشور فعالیت می‌کرده که نیمی از آن‌ها توزیعی و حدود ۱۹ درصد آن‌ها تولیدی بوده اند. البته برخی کارشناسان براین باورند که تعداد کسب‌وکارها در اینستاگرام حدود 5میلیون است که به خاطر تعداد کم دنبال‌کننده در آمارها لحاظ نشده است.
رشد 2 برابری تعداد کاربران ایرانی طی 4 سال
 طبق آمار بتا، تعداد کاربران اینستاگرام از ۲۴ میلیون در سال ۹۶ به ۴۸ میلیون در سال ۱۴۰۰ رسیده که به نظر می رسد در این چند ماه که از سال 1401 می گذرد به تعداد این کاربرها افزوده هم شده باشد. با این حال این آمار نشان می دهد این پلتفرم در کشورمان طی چهار سال رشد دو برابری داشته است. در حقیقت بیش از نیمی از جمعیت جامعه ایران در اینستاگرام عضو هستند.
شغل اینستاگرامی در کدام شهر بیشتر رواج دارد؟
گزارش تکراسا که دو روز پیش درباره فعالیت ایرانیان در اینستاگرام منتشر شد، از لحاظ جغرافیایی هم کسب و کارهای مجازی را واکاوی کرده بود. طبق حدسی که می توان زد، تهران با داشتن 10 درصد فروشگاه های اینترنتی در صدر قرار داد. گروه دوم شامل شهرهایی مثل اصفهان، یزد، فارس و قم می‌شود که بین ۵ تا ۱۰ درصد از فروشگاه‌های اینستاگرامی در این شهرها قرار دارند. شهرهای ساحلی شمال و جنوب کشور در رتبه سوم جا خوش کرده‌اند. یعنی با این که تصور می‌شود که تعداد فروشگاه‌های آنلاین در مناطق آزاد اقتصادی باید بیشتر باشد، به نظر می‌رسد که باز زور منطقه آزاد به شهرهای توسعه‌یافته‌تر نرسیده و باعث شده که فقط یک تا 5 درصد از فروشگاه‌های اینستاگرامی در بوشهر، گلستان، مازندران، گیلان و اردبیل قرار داشته باشند.
تجارت 32 هزار میلیاردی ایرانی‌ها در اینستاگرام
بر اساس اعلام مرکز پژوهشی بتا، اصلی ترین حوزه کسب و کاری در اینستاگرام، پوشاک است و بعد از آن آرایشی و بهداشتی و در رتبه سوم مشاغل حوزه مشاوره و خدمات و در چهارمین جایگاه لوازم منزل و کسب و کارهای مرتبط با آن و بعد از آن مواد غذایی قرار دارد. لوازم ساختمانی و دکور منزل و زیورآلات در جایگاه بعدی و همچنین در انتهای نمودار لوازم خودرو و کسب وکارهای مرتبط با گل و گیاه و حیوانات و در سه عنوان آخر کتاب، موبایل و لوازم الکترونیکی و دیگر کسب و کارها که به تنهایی سهم جدی نداشته اند، قرار دارد. نکات دیگری که در این گزارش دیده می شود این است که تعداد سفارش‌ها در فروشگاه‌های ایرانی اینستاگرام به‌طور روزانه بین 310 هزار تا 470 هزار سفارش در نوسان بوده و ارزش هر سفارش هم به‌طور میانگین 160 هزار تا 185 هزار تومان بوده است. ارزش معاملات فروشگاه‌های ایرانی اینستاگرام در سال 1400، 18 تا 32 هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است. همچنین این فروشگاه‌ها در سال 1400 تعداد 120 میلیون پست اینستاگرامی را به اشتراک گذاشته‌اند و این در حالی است که تنها 41 درصد آن ها قیمت محصولات خود را درج کرده‌اند. جالب است بدانید اگرچه تعداد پیج‌های پوشاک بیشتر از کیف و کفش بوده اما تعداد فالوئرهای کیف و کفش بیشتر از پوشاک است.
درآمد بیش از  ۹ میلیون نفر از طریق اینستاگرام
مرکز آمار پیش از این گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد ۶۵ درصد مردم ایران از شبکه‌های مجازی و پیام‌رسان‌ها استفاده و ۲۰ درصد آن ها (معادل ۱۱ میلیون نفر) از طریق شبکه‌های مجازی کسب درآمد می‌کنند. یعنی درآمد و اشتغال ۱۱ میلیون ایرانی وابسته به اینترنت و این شبکه‌هاست. نکته مهم‌تر این که اینستاگرام با ۸۳ درصد در صدر استفاده کسب‌وکارها قرار دارد که این یعنی بر اساس گزارش مرکز آمار که سال گذشته منتشر شد، هم اکنون حداقل  ۹ میلیون نفر از طریق اینستاگرام در حال کسب درآمد هستند. آن چه مشخص است این که فضای پیش روی اینستاگرام نه فقط به‌عنوان یک شبکه سرگرم‌کننده و تفریحی بلکه به‌عنوان بستری برای انجام فعالیت‌های تجاری مطرح است.