به گزارش مردم فردا ،چیزی از شروع همه‌گیری کرونا نگذشته بود که مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شدند. دانش‌آموزان و معلمان سردرگم، به دنبال راهی برای ادامه روند آموزشی بودند. برخی این تعطیلی را چند هفته‌ای و برخی چندماهه می‌دانستند و تقریبا همه مطمئن بودند با چند ماه وقفه، کلاس‌ها از تابستان و به صورت فشرده آغاز خواهد شد. این روز‌ها با فاصله زمانی تقریبا ۱۸ ماهه از شروع تعطیلی مدارس، همچنان کشور‌ها در گیرو‌دار بررسی تمهیدات برای بازگشایی مدارس خود به صورت حضوری هستند.
با افزایش سرعت واکسیناسیون، اکثر کشور‌ها امسال اقدام به بازگشایی مدارس خود کرده اند. طبق اعلام یونسکو، از بین ۱۵۷ کشوری که در ابتدای همه‌گیری در سطح ملی مدارس خود را تعطیل کردند، سال جاری تحصیلی تنها ۱۹ کشور قصد دارند به طور قطعی آموزش خود را به صورت مجازی ادامه دهند. این بدین معناست که ۸ درصد از دانش‌آموزان جهان (حدود ۷۷ میلیون نفر) امسال نیز از مدرسه و آموزش حضوری محروم خواهند بود. از میان این کشور‌ها می‌توان به بنگلادش و فیلیپین اشاره کرد که نرخ واکسیناسیون نسبتا پایینی دارند. این کشور‌ها به ترتیب تا کنون ۱۹ و ۳۲ درصد از جمعیت خود را واکسینه کرده اند.
برخی کشور‌ها مثل عربستان و زیمبابوه تنها برای برخی گروه‌های سنی مدارس را برقرار نموده اند. برخی دیگر مثل باهاما و اکوادور با شرط کاهش ساعت کلاسی مدارس خود را بازگشایی کرده و کشور‌هایی نظیر اندونزی، مکزیک و آمریکا در هر منطقه یا ایالت خود، سیاست ویژه‌ای اتخاذ کرده اند.
در گزارش زیر سعی می‌کنیم خلاصه‌ای از روند بازگشایی مدارس چند کشور شاخص را بررسی کنیم.
اولین گزارش‌ها در مورد ابتلای افراد به کرونا از ووهان چین منتشر شد. از آن سو، چین جز اولین کشور‌هایی بود که واکسیناسیون ویروس کرونا را آغاز کرد. شروع واکسیناسیون عمومی در این کشور به دسامبر سال ۲۰۲۰ میلادی بازمی‌گردد و تا کنون ۷ میلیارد دوز واکسن کرونا در این کشور تزریق شده است. تا کنون، ۱.۰۷ میلیارد از جمعیت ۱.۴ میلیارد نفری چین به طور کامل واکسینه شده اند.
پس از واکسیناسیون موفقیت آمیز، چین مدارس خود را بازگشایی کرد. از سپتامبر سال گذشته میلادی به دستور دولت چین، تمامی مدارس و مهد کودک‌ها در تمامی استان‌های این کشور بازگشایی شده اند و بیش از ۲۰۰ میلیون دانش‌آموز چینی به مدرسه بازگشته اند.
در مدارس چین، مواردی از قبیل چک کردن دمای بدن دانش‌آموزان پیش از ورود به مدرسه، بررسی تاریخچه سفر آن‌ها و نتایج تست کرونا مورد بررسی قرار می‌گیرد. کادر‌های محلی نیز بر رعایت بهداشت از سوی معلمان نظارت می‌کنند. چین گروه‌هایی از مقامات محلی و کادر‌های حزبی را برای بازرسی کلاس‌های درس بسیج کرده است و برخی اپلیکیشن‌ها و سایر فناوری‌ها را برای نظارت بر دانش آموزان و کارکنان مدرسه به کار گرفته است. هرچند، این اپلیکیشن‌ها عبور و مرور دانش‌آموزان را تا حدی محدود کرده اند. افزون بر این، افراد از صحبت کردن هنگام خوردن و آشامیدن و همچنین در سرویس مدرسه منع شده اند. وزارت آموزش و پرورش دستور سه بار بررسی دمای بدن در طی روز را صادر کرده است و زدن یا نزدن ماسک درون محیط کلاس نیز بستگی به میزان شیوع کرونا در شهر مورد نظر دارد.
علاوه بر چین، آلمان، دانمارک و نروژ نیز جز اولین کشور‌هایی بودند که سال گذشته مدارس خود را بازگشایی کردند.
آلمان که نسبت به بقیه کشور‌های اروپایی در وضعیت کرونایی آرام‌تری به سر می‌بُرد، ابتدا مدارس را بازگشایی کرده و سپس به صورت تلفیقی از آموزش حضوری و غیر حضوری ادامه داد. سال گذشته، کلاس‌های حضوری در آلمان، با تعداد افراد کمتر و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار می‌شدند؛ هرچند ماسک زدن در اکثر مدارس این کشور، اجباری است، اما این نکته کمتر سر کلاس‌ها رعایت می‌شود، چرا که به اعتقاد بسیاری، ماسک زدن برای ساعات طولانی در میزان یادگیری دانش‌آموزان تاثیر منفی دارد.
بازگشایی مدارس در آلمان تقریبا موفقیت‌آمیز بوده است، چرا که علی‌رغم افزایش تعداد مبتلایان، به خاطر تست سریع و قرنطینه، از گسترش ویروس تا جای ممکن جلوگیری شده است. گفتنی است با توجه به اینکه تا امسال ۶۲ درصد از شهروندان آلمانی به طور کامل واکسینه شده اند، پیش‌بینی می‌شود آموزش حضوری با مشکلات کمتری هم مواجه شود.
ایتالیا نیز جز کشور‌هایی بود که در ابتدای پاندمی کرونا به طور چشمگیری درگیر این بیماری شده و تلفات بسیار بالایی داشت. اما ماه اوت سال گذشته میلادی بود که با فراهم کردن دو میلیون تست کرونا برای معلمان، روند بازگشایی مدارس در ماه سپتامبر را آغاز کرد.
البته بازگشایی مدارس در تمام کشور‌ها بی‌دردسر نبوده است. به طور مثال، سال گذشته در اسپانیا و ایتالیا معلمان دولت را تهدید به اعتصاب کردند. اتحادیه معلمان در مادرید به خاطر کمبود امکانات بهداشتی و مدیران مدارس در ایتالیا به خاطر کمبود کلاس، دولت را تهدید به اعتصاب و از سرگیری آموزش مجازی کرده بودند.
در برخی کشور‌ها نیز معلمان راه‌حل‌های خاص خود را پیدا کرده اند. مثلا برخی معلمان ونزوئلایی در منزل شخصی خود به صورت غیر رسمی کلاس‌های درس را برگزار می‌کنند.
در استرالیا نیز با وجود واکسیناسیون کامل ۶۸ درصد از جمعیت، همچنان مدارس به صورت صد درصدی بازگشایی نشده اند. از آن‌جایی که تنها ۲۱ درصد از دانش‌آموزان استرالیایی بین ۱۲ تا ۱۵ سال به طور کامل واکسینه شده اند و روند استاندارد سازی مدارس همچنان ادامه دارد، بسیاری از افراد نگران بازگشایی مدارس در این کشور هستند. گفته شده ایالت‌های نیو ساوث ولز و ویکتوریا تعداد زیادی دستگاه ضدعفونی کننده هوا سفارش داده اند و ماسک نیز در مدارس این دو ایالت اجباری شده است. افزون بر این، معلمانی که به طور کامل واکسینه نشده اند اجازه تدریس را نخواهند داشت.
همچون استرالیا، آمریکا نیز در هر ایالت قوانین مخصوص به خود را دارد. امسال، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا اعلام کرده است در زمان همه‌گیری کرونا، آموزش حضوری می‌تواند بدون خطر انجام بگیرد و دستورالعمل‌هایی نیز در این خصوص صادر کرده است. این دستورالعمل‌ها تقریبا پیچیده هستند و برای هر محیطی در مدرسه، ملاحظات خاصی را ایجاب می‌کنند. همچنین رعایت نکات بهداشتی بر اساس نرخ تعداد مبتلایان در هر ۱۰۰ هزار نفر است. به طور مثال اگر نرخ ابتلا کمتر از ۵ درصد باشد بازگشایی مدارس با فاصله‌گذاری اجتماعی مورد تایید بوده و انجام فعالیت‌های ورزشی نیز با ماسک امکان پذیر است. اما اگر این نرخ به بیشتر از ۱۰ درصد برسد مدارس ایالت به صورت تلفیقی از آموزش حضوری و غیر حضوری برگزار می‌شوند و هرگونه فعالیت ورزشی که تنفس را افزایش دهد در آن ممنوع است.
امسال یونیسف کشور‌ها را تشویق به بازگشایی مدارس کرده و اعلام کرده است خطر آموزش صد درصدی غیر حضوری از خطر بیماری کرونا در درازمدت بیشتر خواهد بود. همچنین کارشناسان همواره بر ناتوانی اقشار ضعیف‌تر جامعه در برخوداری از آموزش غیر حضوری و امکانات مدرسه تاکید کرده اند.
با این حال، بازگشایی مدارس خطرات خود را نیز به دنبال خواهد داشت. نتایج یک تحقیق که ۱۵ هزار مدرسه را پیش از شیوع سویه دلتا مورد بررسی قرار داده بود نشان می‌دهد حتی در آن زمان هم کلاس‌های حضوری با بالا رفتن تعداد مبتلایان و قربانیان کرونا رابطه مستقیمی داشت. مخصوصا در کشور‌هایی که پوشش ماسک اجباری نیست.
در هر صورت بازگشایی مدارس همچنان صورت آزمایشی دارد و باید دید آیا با بالارفتن میزان واکسیناسیون در جهان، آیا می‌توان آموزش را به حالت سابق آن بازگرداند یا همچنان چالش‌های بزرگی بر سر راه آموزش حضوری وجود دارد.
دریافت صفحه با کد QR