مهوش صبرکن، کاوه خداشناس و علیرضا استادی از ویژگی‌های هنرپیشه تازه‌درگذشته سریال‌های ماندگار «ابن سینا» و «سربداران» در جایگاه بازیگر و استاد بازیگری می‌گویند
تاریخ انتشار :دوشنبه ۴ مهر ۱۴۰۱ ساعت ۱۴:۵۸
۰
به گزارش مردم فردا،پنج روز پس از بستری شدن امین تارخ در بیمارستان بر اثر سکته قلبی، روز شنبه دوم مهرماه خبر درگذشت این بازیگر پیش کسوت منتشر شد و همه اهالی هنر و دوستداران او را در بهت و حیرت فرو برد. امین تارخ علاوه بر سال‌ها فعالیت در عرصه بازیگری، در کسوت استادی نیز شاگردان فراوانی داشت و هنرمندان خوبی را به سینمای ایران معرفی کرد. نام این هنرمند در دهه 60 و 80، با چندین اثر خاطره‌انگیز و مهم در تاریخ تلویزیون گره خورده و چهره او با نقش‌های ویژه‌ای در یاد و ذهن مخاطبان ماندگار شده است. زنده‌یاد امین تارخ امروز ساعت 10، رهسپار خانه ابدی خواهد شد. به بهانه درگذشت این هنرمند محبوب، با مهوش صبرکن، کاوه خداشناس و علیرضا استادی که با او تجربه همکاری داشته‌اند، گفت‌وگو کردیم و همچنین به کارنامه این بازیگر نگاهی داشتیم.
استادی کوشا و حرفهای
مهوش صبرکن که در سریال «جراحت» با مرحوم تارخ همبازی بوده، درباره سابقه آشنایی و همکاری خود با این بازیگر می‌گوید: «تجربه کاری بسیار خوبی در سریال «جراحت» داشتیم. زمان تولید این مجموعه، مدت زیادی در کنار ایشان بودیم.» صبرکن در توصیف شخصیت مرحوم امین تارخ می‌گوید: «وقتی یک فرد «حرفهای» است، به ویژه کسی که از تئاتر به سمت و سوی سینما و تلویزیون آمده، شرایط خیلی فرق می‌کند. نوع کار ایشان بسیار حرفهای بود، نه مانند کسانی که می‌آیند و دو روزه بازیگر و الهه سینما و تلویزیون می‌شوند! نه، بسیار معقول و حرفهای بودند و زمانی که در خانه سینما فعالیت داشتند نیز بسیار کوشا بودند و تلاش می‌کردند.» این بازیگر پیش کسوت درباره تاثیر امین تارخ در کسوت استادی نیز توضیح می‌دهد: «ایشان استاد بودند و کلاس بازیگری‌شان هم اولین کلاسی بود که در ایران با همکاری وزارت ارشاد تشکیل شد. بعدها از ایشان یاد گرفتند و کلاس‌های دیگری مثل قارچ سبز شد. آقای تارخ بسیاری از استعدادها را پرورش دادند و جوانان موفقی را که در عرصه بازیگری کار کردند،دیدیم.»
معلمی صبور و متواضع برای جوان‌ها
کاوه خداشناس که در یکی از آخرین آثار مرحوم تارخ یعنی «آقازاده» با این بازیگر همبازی بوده، به اولین همکاری خود با او در تئاتر اشاره می‌کند و می‌گوید: «اولین همکاری من با ایشان مربوط به تئاتر «گالیله» به کارگردانی داریوش فرهنگ بود که سال 88 در سالن اصلی تئاتر شهر، اجرا کردیم. بعد از این همکاری چند بار به آموزشگاه شان رفتم و در کنارشان بودم، به کلاس‌هایشان سر می‌زدم و پس از سال‌ها در پروژه «آقازاده» با ایشان همکار بودم.» خداشناس درباره تاثیر و اهمیت ویژه مرحوم تارخ در زمینه آموزش بازیگری توضیح می‌دهد: «ایشان بسیار به گردن هم‌صنفی‌های ما حق دارند. در آموزشگاه‌شان بازیگران بسیاری را تربیت کردند که چه به میدان کار آمدند، چه نیامدند، مهم این است که آموزشگاه ایشان به همراه آموزشگاه آقای سمندریان، یکی از پیشروها در زمینه تربیت هنرجوی بازیگری بود. روحشان شاد، خیلی زود از بین ما رفتند و حضورشان می‌توانست همچنان کارساز و مفید باشد.»
این بازیگر در پاسخ به سوالی درباره آموخته‌هایش از زنده‌یاد تارخ می‌گوید: «آقای تارخ از نسلی بودند که پای درس استادان بزرگ حوزه تئاتر نشسته و شاگردی کرده بودند، این تجربه را داشتند و وقتی خودشان هم آموزشگاه تاسیس کردند، بنابر شرایط باید مدام خودشان را در حوزه آموزش و سواد بازیگری به‌روز می‌کردند. قطعا وقتی با چنین آدمی همکلام می‌شوی حرفهای زیادی برای گفتن دارد، شخصا در تئاتر «گالیله» بسیار از حضورشان استفاده کردم و لذت بردم، همه چیز در فضایی کاملا دوستانه و رفاقتی اتفاق می‌افتاد. آقای تارخ بسیار برای نقش اش وقت می‌گذاشت. در یکی از سکانس‌های سریال «آقازاده» که در قبرستان بودیم و ایشان باید این سکانس احساسی را بازی می‌کردند، دیدم که چند بار خودشان خواهش کردند دوباره تکرار شود تا به آن حسی که باید و شاید برسند. قبل از این که بروند جلوی دوربین هم مدام با خودشان کلنجار می‌رفتند تا بتوانند جای درست نقش را در آن لحظه پیدا کنند. آن حساسیت و وسواسی که اصولا در بازیگران این نسل سراغ داریم، در ایشان به وفور دیده می‌شد. در پشت صحنه هم لحظات به گپ‌وگفت صمیمانه و دوستانه می‌گذشت.» کاوه خداشناس در پاسخ به سوالی درباره این که آیا زنده‌یاد امین تارخ، هنگام کار بازیگران جوان را راهنمایی می‌کرد یا خیر توضیح می‌دهد: «چرا که نه. اصولا خود بچه‌ها از ایشان می‌خواستند که اگر نکته‌ای به ذهن شان می‌رسد، در حال و هوای فلان لحظه نقش به آن‌ها کمک کنند، ایشان هم چون روحیه معلمی داشتند، خیلی با دل سیر و سر فرصت و طوری که به کسی بی احترامی نشود، این کار را می‌کردند. من بارها سر کلاس‌هایشان می‌دیدم که چقدر برای بچه‌ها وقت و انرژی می‌گذارند و برایشان مهم بود که تمرینات کلاسی درست انجام شود.»
تعامل در فضایی صمیمانه
علیرضا استادی که در «رهایم نکن» آخرین سریال تلویزیونی امین تارخ با این بازیگر تجربه همکاری دارد، درباره سابقه آشنایی‌اش با او می‌گوید: «جناب آقای تارخ از دیرباز یکی از استادان بزرگ هنرهای نمایشی بود و در عرصه هنرهای دراماتیک، شخصیتی شناخته‌شده، محبوب، باتجربه و بادانش بود و کمتر کسی در هنرهای نمایشی بود که با ایشان آشنا نباشد.» استادی ویژگی‌های اخلاقی و حرفهای مرحوم تارخ را این طور توصیف می‌کند: «ایشان به ویژه برای نسل ما و نسل‌های بعدی پر از دانش، علم، تجربه و مهارت‌آموزی بود. یکی از ویژگی‌های شاخص آقای تارخ توجه به مبانی علم هنرهای نمایشی بود و تا آخرین لحظات عمرشان هم در آموزشگاهی که داشتند، هنرمندان چشمگیری را تحویل سینما و تلویزیون ایران دادند. هنگام کار با ایشان در سریال «رهایم نکن»، دیدم که اخلاق درجه‌یک، صبر، علم و حوصله زیادی دارند و با بازیگران جوان و گروه در پشت صحنه تعامل دارند. دقیقا همان چیزی که شخصیت و سریال می‌خواست را تحلیل می‌کردند و با یک تحلیل درست به مرحله اجرا می‌رساندند، به همین دلیل تمام نقش‌هایی که ایشان بازی کردند قابل قبول و تاثیرگذار بوده است.»
این بازیگر درباره راهنمایی‌های زنده‌یاد امین تارخ به بازیگران هنگام کار، می‌گوید: «کسی که عمرش را در حیطه آموزش صرف کرده، این دغدغه را داشته و با روحیه، اخلاقیات، منش و رفتارش مانوس شده است. ایشان فیلم نامه را خوانده بودند و حتی در سکانس‌هایی که خودشان حضور نداشتند هم می‌دانستند شخصیت باید در چه قالبی قرار بگیرد و از نظر حسی به چه صورت ارائه شود. با کمال افتخار، صبوری و تواضع، تجربه‌شان را در اختیار همکاران خود و به ویژه جوانان می‌‌گذاشتند. استاد هنگام کار و در شرایط سخت کار، بسیار خوش‌خُلق بودند و با حلم و صبوری با تک تک بچه‌ها گفت‌وگو می‌کردند، طوری که آدم احساس می‌کرد در خانه خودش و در یک فضای صمیمانه و راحت است.»
کارنامه‌ای پُربار با بازی‌های فراموش‌نشدنی
زنده‌یاد امین تارخ در اوایل فعالیت حرفهای خود در سینما و تلویزیون، به واسطه آثار مهمی دیده شد. او دهه 60 در ساخته ماندگار محمدعلی نجفی یعنی «سربداران» بازی کرد و در این مجموعه نقش «شیخ حسن جوری» رهبر قیام مردمی سربداران در خراسان را ایفا می‌کرد. تارخ بعد از این مجموعه، سال 64 نیز با نقش یک شخصیت ویژه دیگر مانند «ابن سینا» در سریال «بوعلی سینا» ساخته کیهان رهگذار دیده و یکی دیگر از آثار مهم این بازیگر در کارنامه او ثبت شد. مرحوم تارخ در مجموعه‌های پرمخاطب و تاثیرگذار تلویزیون در دهه 80 نیز سهم مهمی دارد. او سال 81 با سریال «سفر سبز» که جزو معدود سریال‌های محرمی ماندگار تلویزیون است، مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. چهره و تُن صدای آرام او در نقش شخصیت «حاج رضا» در ذهن مخاطبان حک شده است. موفقیت‌های زنده‌یاد امین تارخ بعد از این مجموعه نیز ادامه داشت و او سال 82 با یکی از مهم‌ترین و مشهورترین نقش‌های کارنامه‌اش یعنی «شوذب» در سریال تاریخی «معصومیت از دست رفته» دیده شد. امین تارخ با بازی درخشان خود در این مجموعه دیوانگی این شخصیت را به نمایش گذاشت و تغییرات شخصیتی را که یکی از یاران حضرت علی(ع) بود، اما در دام مادیات و ظواهر دنیایی افتاد و خزانه‌دار بنی‌امیه شد، با بازی باورپذیر خود نشان داد. زنده‌یاد تارخ سال 86 نیز با یکی از اولین و خاطره‌انگیزترین سریال‌های ماورایی یعنی «اغما» در تلویزیون حضور داشت. شخصیت «دکتر پژوهان» که فریب شیطان را می‌خورد و در نهایت به توبه می‌رسد نیز تبدیل به یکی از نقش‌های به یادماندنی این بازیگر شد. زنده‌یاد تارخ آخرین‌بار رمضان سال 97 با مجموعه «رهایم نکن» در قاب تلویزیون دیده شد و سپس فعالیت خود را در نمایش خانگی ادامه داد. او با سریال پربیننده «آقازاده» و پس از آن با «خسوف» به عنوان آخرین اثرش، در مدیوم نمایش خانگی حضور داشت. فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» ساخته پوران درخشنده، دو اثر ماندگار مرحوم علی حاتمی «مادر» و «دلشدگان» و همچنین «سارا» ساخته داریوش مهرجویی از آثار مهم کارنامه سینمایی مرحوم امین تارخ است.
استادی کوشا و حرفهای
مهوش صبرکن که در سریال «جراحت» با مرحوم تارخ همبازی بوده، درباره سابقه آشنایی و همکاری خود با این بازیگر می‌گوید: «تجربه کاری بسیار خوبی در سریال «جراحت» داشتیم. زمان تولید این مجموعه، مدت زیادی در کنار ایشان بودیم.» صبرکن در توصیف شخصیت مرحوم امین تارخ می‌گوید: «وقتی یک فرد «حرفهای» است، به ویژه کسی که از تئاتر به سمت و سوی سینما و تلویزیون آمده، شرایط خیلی فرق می‌کند. نوع کار ایشان بسیار حرفهای بود، نه مانند کسانی که می‌آیند و دو روزه بازیگر و الهه سینما و تلویزیون می‌شوند! نه، بسیار معقول و حرفهای بودند و زمانی که در خانه سینما فعالیت داشتند نیز بسیار کوشا بودند و تلاش می‌کردند.» این بازیگر پیش کسوت درباره تاثیر امین تارخ در کسوت استادی نیز توضیح می‌دهد: «ایشان استاد بودند و کلاس بازیگری‌شان هم اولین کلاسی بود که در ایران با همکاری وزارت ارشاد تشکیل شد. بعدها از ایشان یاد گرفتند و کلاس‌های دیگری مثل قارچ سبز شد. آقای تارخ بسیاری از استعدادها را پرورش دادند و جوانان موفقی را که در عرصه بازیگری کار کردند،دیدیم.»
معلمی صبور و متواضع برای جوان‌ها
کاوه خداشناس که در یکی از آخرین آثار مرحوم تارخ یعنی «آقازاده» با این بازیگر همبازی بوده، به اولین همکاری خود با او در تئاتر اشاره می‌کند و می‌گوید: «اولین همکاری من با ایشان مربوط به تئاتر «گالیله» به کارگردانی داریوش فرهنگ بود که سال 88 در سالن اصلی تئاتر شهر، اجرا کردیم. بعد از این همکاری چند بار به آموزشگاه شان رفتم و در کنارشان بودم، به کلاس‌هایشان سر می‌زدم و پس از سال‌ها در پروژه «آقازاده» با ایشان همکار بودم.» خداشناس درباره تاثیر و اهمیت ویژه مرحوم تارخ در زمینه آموزش بازیگری توضیح می‌دهد: «ایشان بسیار به گردن هم‌صنفی‌های ما حق دارند. در آموزشگاه‌شان بازیگران بسیاری را تربیت کردند که چه به میدان کار آمدند، چه نیامدند، مهم این است که آموزشگاه ایشان به همراه آموزشگاه آقای سمندریان، یکی از پیشروها در زمینه تربیت هنرجوی بازیگری بود. روحشان شاد، خیلی زود از بین ما رفتند و حضورشان می‌توانست همچنان کارساز و مفید باشد.»
این بازیگر در پاسخ به سوالی درباره آموخته‌هایش از زنده‌یاد تارخ می‌گوید: «آقای تارخ از نسلی بودند که پای درس استادان بزرگ حوزه تئاتر نشسته و شاگردی کرده بودند، این تجربه را داشتند و وقتی خودشان هم آموزشگاه تاسیس کردند، بنابر شرایط باید مدام خودشان را در حوزه آموزش و سواد بازیگری به‌روز می‌کردند. قطعا وقتی با چنین آدمی همکلام می‌شوی حرفهای زیادی برای گفتن دارد، شخصا در تئاتر «گالیله» بسیار از حضورشان استفاده کردم و لذت بردم، همه چیز در فضایی کاملا دوستانه و رفاقتی اتفاق می‌افتاد. آقای تارخ بسیار برای نقش اش وقت می‌گذاشت. در یکی از سکانس‌های سریال «آقازاده» که در قبرستان بودیم و ایشان باید این سکانس احساسی را بازی می‌کردند، دیدم که چند بار خودشان خواهش کردند دوباره تکرار شود تا به آن حسی که باید و شاید برسند. قبل از این که بروند جلوی دوربین هم مدام با خودشان کلنجار می‌رفتند تا بتوانند جای درست نقش را در آن لحظه پیدا کنند. آن حساسیت و وسواسی که اصولا در بازیگران این نسل سراغ داریم، در ایشان به وفور دیده می‌شد. در پشت صحنه هم لحظات به گپ‌وگفت صمیمانه و دوستانه می‌گذشت.» کاوه خداشناس در پاسخ به سوالی درباره این که آیا زنده‌یاد امین تارخ، هنگام کار بازیگران جوان را راهنمایی می‌کرد یا خیر توضیح می‌دهد: «چرا که نه. اصولا خود بچه‌ها از ایشان می‌خواستند که اگر نکته‌ای به ذهن شان می‌رسد، در حال و هوای فلان لحظه نقش به آن‌ها کمک کنند، ایشان هم چون روحیه معلمی داشتند، خیلی با دل سیر و سر فرصت و طوری که به کسی بی احترامی نشود، این کار را می‌کردند. من بارها سر کلاس‌هایشان می‌دیدم که چقدر برای بچه‌ها وقت و انرژی می‌گذارند و برایشان مهم بود که تمرینات کلاسی درست انجام شود.»
تعامل در فضایی صمیمانه
علیرضا استادی که در «رهایم نکن» آخرین سریال تلویزیونی امین تارخ با این بازیگر تجربه همکاری دارد، درباره سابقه آشنایی‌اش با او می‌گوید: «جناب آقای تارخ از دیرباز یکی از استادان بزرگ هنرهای نمایشی بود و در عرصه هنرهای دراماتیک، شخصیتی شناخته‌شده، محبوب، باتجربه و بادانش بود و کمتر کسی در هنرهای نمایشی بود که با ایشان آشنا نباشد.» استادی ویژگی‌های اخلاقی و حرفهای مرحوم تارخ را این طور توصیف می‌کند: «ایشان به ویژه برای نسل ما و نسل‌های بعدی پر از دانش، علم، تجربه و مهارت‌آموزی بود. یکی از ویژگی‌های شاخص آقای تارخ توجه به مبانی علم هنرهای نمایشی بود و تا آخرین لحظات عمرشان هم در آموزشگاهی که داشتند، هنرمندان چشمگیری را تحویل سینما و تلویزیون ایران دادند. هنگام کار با ایشان در سریال «رهایم نکن»، دیدم که اخلاق درجه‌یک، صبر، علم و حوصله زیادی دارند و با بازیگران جوان و گروه در پشت صحنه تعامل دارند. دقیقا همان چیزی که شخصیت و سریال می‌خواست را تحلیل می‌کردند و با یک تحلیل درست به مرحله اجرا می‌رساندند، به همین دلیل تمام نقش‌هایی که ایشان بازی کردند قابل قبول و تاثیرگذار بوده است.»
این بازیگر درباره راهنمایی‌های زنده‌یاد امین تارخ به بازیگران هنگام کار، می‌گوید: «کسی که عمرش را در حیطه آموزش صرف کرده، این دغدغه را داشته و با روحیه، اخلاقیات، منش و رفتارش مانوس شده است. ایشان فیلم نامه را خوانده بودند و حتی در سکانس‌هایی که خودشان حضور نداشتند هم می‌دانستند شخصیت باید در چه قالبی قرار بگیرد و از نظر حسی به چه صورت ارائه شود. با کمال افتخار، صبوری و تواضع، تجربه‌شان را در اختیار همکاران خود و به ویژه جوانان می‌‌گذاشتند. استاد هنگام کار و در شرایط سخت کار، بسیار خوش‌خُلق بودند و با حلم و صبوری با تک تک بچه‌ها گفت‌وگو می‌کردند، طوری که آدم احساس می‌کرد در خانه خودش و در یک فضای صمیمانه و راحت است.»
کارنامه‌ای پُربار با بازی‌های فراموش‌نشدنی
زنده‌یاد امین تارخ در اوایل فعالیت حرفهای خود در سینما و تلویزیون، به واسطه آثار مهمی دیده شد. او دهه 60 در ساخته ماندگار محمدعلی نجفی یعنی «سربداران» بازی کرد و در این مجموعه نقش «شیخ حسن جوری» رهبر قیام مردمی سربداران در خراسان را ایفا می‌کرد. تارخ بعد از این مجموعه، سال 64 نیز با نقش یک شخصیت ویژه دیگر مانند «ابن سینا» در سریال «بوعلی سینا» ساخته کیهان رهگذار دیده و یکی دیگر از آثار مهم این بازیگر در کارنامه او ثبت شد. مرحوم تارخ در مجموعه‌های پرمخاطب و تاثیرگذار تلویزیون در دهه 80 نیز سهم مهمی دارد. او سال 81 با سریال «سفر سبز» که جزو معدود سریال‌های محرمی ماندگار تلویزیون است، مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. چهره و تُن صدای آرام او در نقش شخصیت «حاج رضا» در ذهن مخاطبان حک شده است. موفقیت‌های زنده‌یاد امین تارخ بعد از این مجموعه نیز ادامه داشت و او سال 82 با یکی از مهم‌ترین و مشهورترین نقش‌های کارنامه‌اش یعنی «شوذب» در سریال تاریخی «معصومیت از دست رفته» دیده شد. امین تارخ با بازی درخشان خود در این مجموعه دیوانگی این شخصیت را به نمایش گذاشت و تغییرات شخصیتی را که یکی از یاران حضرت علی(ع) بود، اما در دام مادیات و ظواهر دنیایی افتاد و خزانه‌دار بنی‌امیه شد، با بازی باورپذیر خود نشان داد. زنده‌یاد تارخ سال 86 نیز با یکی از اولین و خاطره‌انگیزترین سریال‌های ماورایی یعنی «اغما» در تلویزیون حضور داشت. شخصیت «دکتر پژوهان» که فریب شیطان را می‌خورد و در نهایت به توبه می‌رسد نیز تبدیل به یکی از نقش‌های به یادماندنی این بازیگر شد. زنده‌یاد تارخ آخرین‌بار رمضان سال 97 با مجموعه «رهایم نکن» در قاب تلویزیون دیده شد و سپس فعالیت خود را در نمایش خانگی ادامه داد. او با سریال پربیننده «آقازاده» و پس از آن با «خسوف» به عنوان آخرین اثرش، در مدیوم نمایش خانگی حضور داشت. فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» ساخته پوران درخشنده، دو اثر ماندگار مرحوم علی حاتمی «مادر» و «دلشدگان» و همچنین «سارا» ساخته داریوش مهرجویی از آثار مهم کارنامه سینمایی مرحوم امین تارخ است.
mardomefarda.ir/vdcbzwb8.rhb5apiuur.html
منبع : خراسان
