به گزارش مردم فردا،شکست جدید مستاجرها از بازار اجاره، سکانس تازه‌‌‌ای از مهاجرت اجباری خانوارهای فاقد مسکن به مناطق ارزان‌‌‌تر را رقم زده است. تازه‌‌‌ترین بررسی‌‌‌ها و تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از وضعیت بازار اجاره مسکن در تابستان امسال به شناخت ۵ عامل ناتوانی مستاجرهای ۱۴۰۲ در پرداخت ارقام اجاره‌‌‌بها حتی با سطوح سال گذشته، منجر می‌‌‌شود. تورم عمومی بالا، تورم مسکن شدید و سرریز شدن تقاضا در بازار اجاره مهم‌ترین این عوامل هستند. مجموعه این عوامل باعث شده تاب‌‌‌آوری مستاجرها نه‌تنها در برابر ارقام جدید اجاره‌‌‌بها بلکه حتی در مقابل تورم صفر در این بازار (حفظ سطوح سال گذشته اجاره‌‌‌بها)، نیز به شدت کاهش یافته است. این موضوع مهاجرت تازه‌‌‌ای را در بازار اجاره رقم زده است و آن شروع مهاجرت دهک‌‌‌های متوسط رو به بالای مستاجر از مناطق شمالی به مناطق میانی شهر است. به این ترتیب، علاوه بر دو شکل قبلی مهاجرت مستاجرها که به دنبال قله‌‌‌پیمایی‌‌‌های تورمی این بازار در سال‌‌‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ شکل گرفت هم‌‌‌اکنون شکل تازه‌‌‌ای از اسباب‌‌‌کشی مستاجرهای با سطوح بالاتر درآمدی نسبت به طبقات متوسط و متوسط رو به پایین، نیز در بازار اجاره ۱۴۰۲  رصد می‌‌‌شود.

طی دست‌‌‌کم دو سال اخیر به دنبال بروز تورم شدید در بازار اجاره مسکن پایتخت دو دسته مهاجرت اجباری در این بازار شکل گرفت. طبقات متوسط که پیش از این در مناطق مصرفی نیمه شمالی شهر مانند مناطق ۴ و ۵ سکونت داشتند به دلیل رشد شدید اجاره‌‌‌بها و ضعف توان مالی برای پرداخت سطوح جدید هزینه‌‌‌های اجاره‌‌‌نشینی، به مناطق میانی و مرزی (مرز دو نیمه شمالی و جنوبی پایتخت مانند مناطق ۹ و ۱۰)، به اجبار مهاجرت کردند. بخشی از گروه‌‌‌های واقع در طبقات متوسط رو به پایین و همچنین مستاجرهای کم‌‌‌درآمد ساکن در مناطق جنوبی پایتخت نیز به دلیل ناتوانی از تامین هزینه‌‌‌های اجاره‌‌‌نشینی به دنبال تورم‌‌‌های حول و حوش ۵۰ درصد در بازار اجاره ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به مناطق حومه پایتخت مهاجرت کردند. اکنون اما به دنبال کاهش شدید تاب‌‌‌آوری در بازار اجاره، شکل تازه‌‌‌ای از مهاجرت اجباری مستاجرها در قالب اسباب‌‌‌کشی اجباری اجاره‌‌‌نشین‌‌‌های واقع در دهک‌‌‌های درآمدی متوسط رو به بالا از مناطق شمالی تهران مانند منطقه ۲ و ۳ به مناطق میانی مانند ۴ و ۵ رصد می‌‌‌شود. این موضوع در واقع مصداق بارز شکست جدید مستاجرها از اجاره‌‌‌بها محسوب می‌‌‌شود.
ناتوانی مستاجرها حتی با «تورم صفر»
تحقیقات میدانی از بازار اجاره مسکن در مناطق و محلات مختلف شهر تهران نشان از بروز نوعی فقر جدید در حوزه اجاره‌‌‌نشینی دارد. اگر‌چه در نبود آمارهای رسمی در خصوص تحولات بازار اجاره مسکن، تحقیقات میدانی صورت گرفته از فایل‌‌‌های عرضه‌شده به بازار اجاره، مشخصات قراردادهای منعقد‌شده در این بازار و همچنین اظهارات واسطه‌‌‌های معاملات مسکن شهر تهران نشان‌دهنده کاهش سرعت رشد اجاره‌‌‌بها در سال جاری نسبت به سرعت رشد اجاره‌‌‌بها در سال گذشته است، اما ناتوانی مالی مستاجرها در بازار اجاره امسال بیش از همیشه نمایان، مشهود و پررنگ‌‌‌تر شده است. بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌‌‌دهد سرعت رشد اجاره‌‌‌بها در قراردادهای ۱۴۰۲ در مقایسه با تورم اجاره ۱۴۰۱‌، کاهش داشته است. در شرایطی که متوسط اجاره‌‌‌بهای مسکن در شهر تهران در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۰ حول و حوش ۵۰ درصد  و در برخی از ماه‌‌‌ها بیش از این میزان افزایش یافت اما هم‌‌‌اکنون داده‌‌‌های غیررسمی با استناد به بررسی انبوهی از فایل‌‌‌های عرضه‌شده به بازار اجاره مسکن مناطق مختلف شهر تهران نشان از کاهش سرعت رشد اجاره‌‌‌بها به حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد دارد.
اما آیا این موضوع به معنای بهتر شدن شرایط مستاجرها است؟ بررسی‌‌‌ها نشان می‌‌‌دهد نه‌تنها شرایط مستاجرها در سال جاری نسبت به سال‌‌‌های قبل و دو سال گذشته بهتر نشده است بلکه هم‌‌‌اکنون مستاجرها با بیشترین میزان فشار از ناحیه اجاره‌‌‌نشینی روبه‌رو شده‌‌‌اند. به طوری‌که تاب‌‌‌آوری مستاجرها در پایتخت به قدری کاهش یافته است که علاوه بر دهک‌‌‌های متوسط  و متوسط رو به پایین، دهک‌‌‌های متوسط رو به بالا نیز ناچار به مهاجرت به مناطق ارزا‌‌‌ن‌‌‌تر و پایین‌‌‌تر شده‌‌‌اند. این شرایط به خصوص زمانی ملموس‌‌‌تر است که بخش قابل توجهی از مستاجرها حتی گروه زیادی از مستاجرهای واقع در دهک‌‌‌های درآمدی متوسط رو به بالا، حتی اگر اجاره‌‌‌بهای آنها در سال جاری افزایش نیابد، قادر به تامین ارقام پرداختی اجاره‌‌‌بهای سال گذشته هم نیستند. چه برسد به اینکه هم‌‌‌اکنون ارقام اجاره‌‌‌بها به طور متوسط در قراردادهای جدید در مناطق مختلف شهر تهران افزایش نیز داشته و ثابت نبوده است.