به گزارش مردم فردا،نوشت افزار ایرانی که تا همین چند سال پیش سهم کمی از بازار داخل را در اختیار داشت، حالا توانسته سهم عمده بازار داخل را به دست بگیرد و درست مثل روزگاری که قلمنی دزفولی نه تنها در داخل که در کشورهای خاورمیانه هم مورد استفاده کاتبان و خوشنویسان جهان اسلام قرار می گرفت، حالا برخی از اقلام نوشت افزار ایرانی از جمله خودکار ایرانی به کشورهای همسایه هم صادر می شود. رهبر انقلاب هم در تجلیل از تولیدکنندگان نوشتافزار ایرانی، همزمان با دهمین سالگرد تأسیس و آغازبهکار مجمع نوشتافزار ایرانی - اسلامی در پیامی با ابراز خرسندی از اقدام افتخارآفرین تولیدکنندگان نوشتافزار ایرانی، تولید با کیفیت این محصول را برای هر کشوری مایه افتخار دانستند. در متن پیام رهبری آمده است: «نوشت افزار، در شمار کالاهای حیاتی برای امروز و فردای هر کشور است. تولید باکیفیت آن نیز برای کشور تولید کننده، مایه افتخار است. از این که مجموعههایی در کشور ما بر این اقدام افتخارآفرین همت گماشته و گام های موفقیتآمیز برداشتهاند، خرسندم و پایداری آنان در این راه را از خداوند متعال مسئلت می کنم. توفیقاتتان مستدام باد انشاءا... .» به همین مناسبت در این گزارش به سراغ صنعت نوشت افزار رفته ایم و از گردش مالی آن، سهم نوشت افزار ایرانی در بازار داخل و تاریخچه ای نوستالژی از آن را مرور می کنیم.
سهم 6 هزار میلیارد تومانی از بازار 200 میلیارد دلاری
بازار جهانی نوشت افزار در جهان سالانه حدود 200 میلیارد دلار گردش مالی دارد که سهم گردش مالی آن در کشور ما حدود شش هزار میلیارد تومان در سال است که تا همین چند سال پیش 80 درصد آن وارداتی بود و تنها 20 درصد آن در داخل تولید می شد اما به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان نوشتافزار و لوازم مهندسی تهران طی دو سال اخیر سهم تولید داخلی نوشتافزارها نظیر خودکار، مداد، تراش و پاککن از ٢٠ درصد به بیش از ٨٠ درصد رسیده است. پیش از این هم دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و هویتساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اعلام کرده بود که با توجه به ظرفیت تولید کننده های ایرانی نه تنها در بسیاری از محصولات نیاز کشور قابل تامین است بلکه می توان به صادرات محصولات ایرانی امیدوار بود. پرویز کرمی، با بیان این که تولید کنندگان داخلی در زمینه فناورانه نوشتافزار توانمند هستند، اما باید زمینههای لازم برای تولید بیشتر و صادرات آنها فراهم شود، به تسنیم گفته: «علت تولید نشدن برخی محصولات حوزه نوشت افزار در داخل کشور نه به دلیل فقدان فناوری و دانش فنی لازم بلکه ناشی از عدم صرفه اقتصادی آن است. در بسیاری از اقلام مانند دفتر و خودکار و مداد مشکل خاصی نداریم.»
سهم خودکار ایرانی از بازار طی 10 سال
آمارهای منتشر شده از میزان تولیدات نوشتافزار ایرانی نشان میدهد که در برخی از اقلام مانند خودکار تقریباً به خودکفایی رسیدهایم. در حالی که میزان مصرف سالانه خودکار در کشور، 500 میلیون عدد برآورد شده، تولید سالانه خودکار ایرانی به رقم 450 میلیون عدد رسیده است. این در حالی است که در سال 91 تنها 10 درصد از نیاز خودکار کشور در داخل تولید می شد، اما یک سوی دیگر این خودکفایی میزان اشتغالی است که تولید خودکار در کشور ایجاد کرده است. طبق گزارش مجمع ایران، خودکفایی تولید خودکار باعث ایجاد اشتغال مستقیم برای هزار نفر شده که سهم اشتغال خانگی از اشتغال کل نیز 20 درصد برآورد شده است. هم اکنون 10 برند ایرانی در بازار فعال هستند که عمده بحث تولید خودکار را برعهده دارند و توانسته اند در کنار تامین نیاز داخل بخشی از نیاز کشورهای همسایه را هم تامین کنند و هم اکنون خودکارهای ایرانی به کشورهای همسایه نظیر عراق، افغانستان، ترکمنستان و آذربایجان صادر میشوند.
چشمانداز تولید داخلی نوشت افزار
رئیس هیئتمدیره مجمع نوشتافزار ایرانی اسلامی در گفت و گویی با پایگاه اطلاع رسانی رهبر انقلاب در خصوص چشم انداز تولیدات داخلی نوشت افزار ها با بیان این که در تولید مداد، خودکار، محصولات اندازهگیری، رنگآمیزی و لوازم هنری با کیفیتهای خوب مواجه ایم که میتواند رقابت بینالمللی داشته باشد، افزود: «در بعضی از محصولات یا تولید خیلی اولیه است یا هنوز شکل نگرفته ولی این مسیر دارد با شتاب بسیار زیادی متناظر با همه بخشهای بازار جلو میرود تا تولیدات باکیفیت شکل بگیرد و بتواند جایگزین کالای خارجی بشود و مقدمهای برای صادرات باشد؛ حتی بتوانیم در حوزه نوشتافزار قطب منطقهای تشکیل بدهیم و به کشورهای همسایه هم صادرات داشته باشیم. ما ظرفیتهای بسیار خوبی داریم. »
نوستالژی بازی با نوشت افزار ایرانی
شاید باورتان نشود اما روزگاری قلمنی دزفولی که به قلم استخوانی هم معروف بوده نوشت افزار مورد استفاده کاتبان و خوشنویسان قرار می گرفته آن هم در دورانی که بسیاری از مردم اهل خواندن و نوشتن نبودند با این حال آوازه قلم های دزفولی حتی تا هند هم رفته بود و بیشتر کشورهای منطقه از این قلمنی های دزفولی استفاده می کردند که تراشیدنش هم آداب خاصی داشت. بعدها در دهه 30 شمسی خودکار در جامعه ایرانی رواج پیدا کرد و در سال 1342 «علیاکبر رفوگران» با هماهنگی کارخانه بیک فرانسه این خودکار را در ایران تولید کرد که مورد استقبال قرار گرفت، اما دهه شصتی ها خاطرات زیادی با نوشت افزارهای داخلی دارند. در آن شرایط با وجود جنگ تحمیلی، کاهش واردات و افزایش تولید داخلی در دستور کار قرار گرفت. آن سال ها درس و مشق دانشجوها با خودکارهای بیک، استدلر ایران و پلیکان ایران بود که عمدتا هم نشتی داشتند و به اصطلاح جوهر پس می دادند. دبستانی ها هم از مدادهای کارخانههای «پارس مداد» و «پارس تحریر» استفاده می کردند، آن هم برای نوشتن در دفترهایی کاهی که به بخش مهمی از نوستالژی دهه شصتی ها تبدیل شده است، اما از دهه 70 پای نوشت افزارهای خارجی به بازار ایران باز شد و بازار پر شد از انواع نوشتافزار وارداتی آلمانی، اسپانیایی و ترکیهای و تولید کننده های وطنی از رقابت جاماندند. این وضع تا اول دهه 90پا برجا بود تا این که چند سالی است با تلاش تولیدکنندگان داخلی سهم نوشت افزار داخلی روز به روز در بازار داخلی رو به بالا رفتن است و حالا پس از چند دهه طولانی و پُرفراز و نشیب در حوزه نوشتافزار، ایران کشوری است با نیاز سالانه ۱۵۰ میلیون جلد دفتر، ۳۶۰ میلیون عدد مداد و ۵۰۰ میلیون عدد خودکار؛ بازار چند هزار میلیارد تومانی نوشتافزار در ایران منتظر ایرانیهاست.
حرف آخر
درکنار موفقیت این روزها درخصوص خودکفایی برخی از اقلام نوشت افزاراز این موضوع هم نباید غافل شد که بخشی از مواد اولیه مورد نیاز نوشت افزار از جمله کاغذ تحریر و حتی بخش زیادی از جوهر باید از خارج از کشور تامین شود و اگر در واردات این مواد اولیه خللی به وجود آید بر میزان تولید هم تاثیر گذار خواهد بود و باید با حمایت از تولید داخل و همچنین تامین مواد اولیه در کنار کیفیت که به پیشرفت های خوبی رسیده ایم در تداوم خودکفایی پایدار باشیم.
پیام رهبر انقلاب به تولیدکنندگان نوشتافزار ایرانی
حضرت آیت ا... خامنهای در پیامی با ابراز خرسندی از اقدام افتخار آفرین تولیدکنندگان نوشتافزار ایرانی، تولید با کیفیت این محصول را برای هر کشوری مایه افتخار دانستند. به گزارش پایگاه حفظ و نشر آثار حضرت آیت ا... خامنه ای،
متن پیام رهبر انقلاب که صبح امروز در آیین پاسداشت جریان نوشتافزار ایرانی اسلامی منتشر شد به این شرح است: بسم ا... الرّحمن الرّحیم نوشتافزار، در شمار کالاهای حیاتی برای امروز و فردای هر کشور است. تولید باکیفیت آن نیز برای کشور تولید کننده، مایه افتخار است. از این که مجموعههایی در کشور ما بر این اقدام افتخارآفرین همت گماشته و گام های موفقیتآمیز برداشتهاند، خرسندم و پایداری آنان در این راه را از خداوند متعال مسئلت می کنم. توفیقات تان مستدام باد.
انشاءا... سیّدعلی خامنهای 1400/11/08