آبان پرنوسان بورس تهران

پرونده بورس تهران در دومین ماه از فصل پاییز در حالی بسته شد که نماگر اصلی بازار سهام با افت 4/ 3 درصدی، چهارمین افت ماهانه در سال 1400 را رقم زد. نماگر هم‌‌‌وزن نیز شرایط بهتری نداشت و 5/ 3‌درصد کاهش ارتفاع داد. آبان‌‌‌ماه برای بورس تهران پرنوسان بود و سهامداران با افت‌وخیز چندباره نماگرهای بورسی مواجه شدند. شرایطی که عمدتا به واسطه شوک‌‌‌های ناشی از سیاست‌های لحظه‌‌‌ای رقم خورد تا بازار سهام در کسب سود از رقبایش عقب بماند. با این حال بررسی آماری بازار طی سال‌های گذشته نشان می‌دهد همچنان سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار سهام در قیاس با دو رقیب اصلی خود یعنی دلار و سکه برنده خواهد بود.

 از حمایت‌‌‌ها تا نوسان سیاست‌ها
اعتراض سهامداران از تداوم روند اصلاحی قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای در این ماه شکلی عمومی‌‌‌تر به خود گرفت و از تجمعات مردمی به بهارستان و دولت کشیده شد تا بورس‌‌‌بازان شاهد جلسات متعدد برای حمایت از بازاری باشند که به نظر می‌رسد بیش از حمایت نیاز به اصلاح برخی زیرساخت‌ها و قوانین محدودکننده‌‌‌ای دارد که در یک بازه زمانی قیمت‌‌‌ سهام را حبابی می‌کند و در دوره‌‌‌ای دیگر اصلاح را طولانی و فرسایشی. به هر روی 10 آبان‌‌‌ماه وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با حقوقی‌‌‌های بزرگ بازار تشکیل جلسه دادند. احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در این جلسه عنوان کرد: ‌‌‌ «شواهد قطعی نشان می‌دهد بازار سرمایه در بلندمدت بیشترین بازدهی را در مقایسه با بازارهای رقیب داشته است و نگاه ما به بازار حرفه‌‌‌ای و بلندمدت است. البته با نگاه به کوتاه‌‌‌مدت هم اطلاعات سودآوری شرکت‌ها نشان می‌دهد چشم‌‌‌انداز روشن است و جای نگرانی برای تصمیم هیجانی نیست.» بعد از این جلسه مجید عشقی، رئیس سازمان بورس راهی صداوسیما شد و در چند برنامه زنده رادیویی و تلویزیونی به گفت‌وگو در خصوص شرایط بورس و سهامداران پرداخت. توضیح درباره علت نوسانات ناپایدار بورس، پشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرده فروش اوراق و اثر آن بر بورس، اطمینان به سهامداران مبنی حمایت دولت از بازار و برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سازمان بورس برای ثبات بازار سرمایه از جمله محورهای مهم صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عشقی در این برنامه‌‌‌ها بود. به هر حال با هر انگیزه‌‌‌ای که این جلسات و گفت‌وگوها انجام شد توانست بورس تهران را شارژ روحی کند تا به سرعت شاهد تغییر مسیر قیمت‌ها و نماگرهای بورسی باشیم. چرخشی که البته برای مدت طولانی دوام نیاورد و در میانه آبان‌‌‌ماه با شوک ناشی از تصمیماتی که سیاستگذاران برای بازار خودرو گرفتند، مجددا تغییر کرد. پس از ماه‌‌‌ها که صحبت از آزادسازی قیمت‌‌‌ خودرو بود، 19 آبان‌‌‌ماه خبر رسید که طبق مصوبه ۲۸ مهر شورای هماهنگی سران قوا، قیمت‌گذاری دستوری از صنعت خودرو حذف شده است.

خبری که به سرعت در تالار شیشه‌‌‌ای پخش شد و با وجود متوقف شدن نماد بزرگان خودروساز، اما جوی مثبت فضای تالار شیشه‌‌‌ای را فراگرفت. سهامدارانی که می‌‌‌پنداشتند خودرو از شر قیمت‌گذاری دستوری خلاص شده و می‌توان امید داشت تا دیگر صنایع نیز شرایط مشابهی را تجربه کرده و بتوانند در مسیر سودسازی حرکت کنند. اما با فروکش هیجانات مشخص شد تنها مرجع قیمت‌گذاری خودرو تغییر کرده و خبری از آزادسازی قیمت‌ها نیست. با این حال سهامداران خودرویی حداقل به این امید که با افزایش قیمت فروش، شرکت‌های خودروساز حداقل برای کوتاه‌‌‌مدت از زیان‌‌‌های انباشته شده در سالیان اخیر خلاص می‌‌‌شوند، در انتظار معاملات روز کاری بعدی و بازگشایی سهام مذکور بودند که در تعطیلات پایان هفته بورس خبر رسید به دستور رئیس‌‌‌جمهور، افزایش قیمت‌‌‌ خودروسازان لغو شده است. دلیل ابطال رشد قیمت‌ها نیز بی‌‌‌اطلاعی ستاد تنظیم بازار از تصمیم وزارت صمت اعلام شد. در خبر توقف افزایش قیمت خودرو آمده بود که به دستور رئیس‌‌‌جمهور و با توجه به اینکه ستاد تنظیم بازار برای افزایش قیمت خودرو مصوبه‌‌‌ای نداشته است، وزارت صنعت، معدن و تجارت از خودروسازان خواسته قیمت محصولات خود را که طی دو روز اخیر مشمول افزایش قیمت شدند، به قیمت‌های قبل بازگردانند و بر این اساس افزایش قیمت خودروهای داخلی منتفی شد. همان‌طور که رشد قیمت فروش خودروسازان توانسته بود به صعود قیمت سهام و افزایش تقاضا در تالار شیشه‌‌‌ای بینجامد، لغو آن نیز بازار سهام را متاثر کرد تا شاهد عقب‌‌‌نشینی قیمت‌‌‌ سهام و افزایش دامنه اعتراضات به این تصمیمات لحظه‌‌‌ای و اثری که به موجب آن می‌تواند به برهم‌‌‌ریختگی منجر شود، باشیم.