ساختمانها را نباید فقط به چشم سرپناهی برای در امان ماندن از اثرات عوامل محیطی نگریست.
هر ساختمان فضایی است که گروهی از انسانها بخشی از ساعات زندگی خود را در آن میگذرانند. از همین رو خلاقیت در معماری از اهمیت زیادی برخوردار است. مصالح ساختمانی از جمله مهمترین ابزارهایی محسوب میشوند که معماران و طراحان برای بروز خلاقیت خود و ساخت فضاهای باکیفیت در اختیار دارند.
در گذشته تعداد محدود و اندکی متریال ساختمانی در اختیار معماران قرار داشت اما امروزه ساندویچ پانل و برخی مصالح جدید دیگر زمینهای را فراهم نمودهاند تا سطح متفاوتی از خلاقیت در معماری امکان بروز پیدا کند. این تغییرات و تحولات محدود به کشور یا منطقهای خاص نبودهاند و بکارگیری پنل ساندویچی در سراسر جهان موجب گسترش مرزهای خلاقیت در معماری شده است.
برخی از سازندگان همچنان معتقدند که سنگ و بخصوص آجر کیفیت فضایی بهتری نسبت به ساندویچ پانل به وجود میآورند. اما واقعیت این است که پنلهای ساندویچی امکانات بیشماری را پیش روی طراحان قرار میدهند. این دسته خاص از متریالهای ساختمانی ابتدا در پروژههایی محدود و اکثراً با کاربری صنعتی به کار گرفته میشدند و کمتر کسی به خلق زیبایی با بکارگیری آنها توجه میکرد اما به مرور گروهی از معماران متوجه قابلیتهای ساندویچ پانل شدند.
در سالیان اخیر پروژههای متعددی با کاربریهای مختلف از سولههای صنعتی گرفته تا ویلاها و کلبههای جنگلی با استفاده از پنل ساندویچی ساخته شدهاند. در واقع این متریال هم از جنبه عملکردی و هم از حیث امکانات طراحی قابلیتهای بیشتری از مصالح بنایی دارد. بسیاری از سبکهای جدید معماری که در چند دهه اخیر رواج یافتهاند بدون استفاده از ساندویچ پانل و سایر متریالهای نوین ساختمانی امکان بروز و گسترش پیدا نمیکردند. https://panelmammutco.com/wp-content/uploads/2024/01/riportazh.mp4
کاربرد ساندویچ پانل در طراحی معماری
مصالح ساختمانی نقشی مهم و تأثیرگذار در طراحی معماری دارند. در واقع معماران با استفاده از انواع متریال میتوانند ایدههای خود را به واقعیت تبدیل سازند. در گذشته محدودیتهای ذاتی مصالح بنایی سبب شده بود تا طراحان بخش قابلتوجهی از ایدههای خود را به علت عدم امکان اجرا کنار بگذارند.
اما امروزه انواع ساندویچ پانل دیواری و سقفی به عنوان مهمترین گزینه در ساخت و اجرای دیوارها و سقف کاربرد دارد و معماران از این متریال استفادههای گوناگونی میکنند. در حقیقت از بین تمام مصالح نوین تنها پانل ساندویچی توانسته همزمان نظر مساعد معماران و مهندسان عمران را به خود جلب نماید. مهمترین موارد کاربرد ساندویچ پنل در طراحی معماری عبارتاند از:
طراحی نما و شکلدهی به حجم و نمود بیرونی ساختمان
دیوارهای غیر باربر داخلی و خارجی و تقسیمبندی فضایی
طراحی داخلی و افزایش کیفیت فضاهای داخلی
طراحی و اجرای سقفهایی با دهانههای وسیع و فرمهای آزاد
مهمترین مزایای ساندویچ پانل
هر ساختمان باید پاسخگوی نیازهای متعدد کاربران باشد. برخی از متریالها مانند آجر و سنگ به تنهایی ویژگیهای لازم را پاسخ به تمام این نیازها ندارند و از همین رو باید از چندین ماده دیگر هم برای ارتقا کارایی جدارههای آجر و سنگ بهره برد. آجر و سنگ مقاومت فشاری خوبی دارند اما در بسیاری از زمینههای دیگر دچار ضعف هستند. اما ساندویچ پانل بر خلاف مصالح بنایی چند عملکردی است. پنلها مزیتهای مختلفی دارند و نیاز به استفاده از چند لایه متریال اضافی را منتفی میسازند. مهمترین مزایای ساندویچ پانل عبارتاند از:
جلوگیری از عبور حرارت، برودت و صدا
ضخامت کمتر و وزن سبکتر نسبت به سایر انواع متریال
حمل آسان و امکان نصب سریع
تنوع زیاد در رنگ و بافت و سطح بیرونی زیبا
ماندگاری طولانی و ایستادگی در برابر زنگزدگی و خوردگی
مهمترین و شناختهشدهترین مزیت ساندویچ پانل توان بالای آن به عنوان یک عایق حرارتی است. پنلها از عبور حرارت جلوگیری کرده و تبادل دمایی بین فضاهای داخلی و محیط بیرون را به کمترین حد ممکن میرسانند. با جلوگیری از تبادل دمایی، اتلاف انرژی کاهش بافته و در پی آن هزینههای مربوط به مصرف انرژی کمتر میشوند. محدودیتهای منابع تأمین انرژی و وابستگی هر چه بیشتر جوامع بشری به مصرف انرژی سبب شده تا قیمت برق و گاز به طور مداوم در حال افزایش باشد.
از همین رو ساخت دیوارها و سقف ساختمانها با ساندویچ پانل نقش مهمی در تعدیل هزینههای جاری در طی تمام دوران بهرهبرداری از آنها دارد. دومین مزیت مهم پنل ساندویچی این است که سرعت اجرای دیوارها و سقف را افزایش داده و در نتیجه مدت زمان لازم برای به پایان رساندن عملیات ساختمانی را کاهش میدهد. هر چقدر فرآیند ساخت کوتاهتر شود و ساختمان زودتر به بهرهبرداری برسد به همان نسبت از هزینههای اجرای پروژه کاسته میشود.
با بهرهگیری از تجربه و مهارت نصابان حرفهای میتوان روزانه چند صد مترمربع جداره را تکمیل نمود. دیوارها و سقفهای ساخته شده با پنل پس از اجرا نیازی به مراحل تکمیلی متعدد ندارند و تنها کافی است به صورت سالانه نقاط اتصال و محل درزها مورد بررسی و ارزیابی کیفی قرار گیرند. ساندویچ پانل با ضخامتی کمتر از مصالح بنایی عملکردی بهتر از سایر مصالح دارد و بازدهی قابلتوجهتری به ارمغان میآورد.
انواع ساندویچ پانل و سبکهای مختلف معماری
یک از نقاط قوتی که سبب شده ساندویچ پانل به متریال محبوب معماران تبدیل شود تنوع بالای آن است. مصالح بنایی تنوع محدودی دارند و تنها در رنگ و بافت سطحی با هم متفاوت هستند. اما ساندویچ پانل در دهها نوع مختلف تولید و عرضه میگردد. هر یک از مدلهای پنل دارای مشخصات و ویژگیهای خاص خود میباشند.
این متنوع بودن موجب شده تا معماران و طراحان بتوانند با توجه به ایدههای طراحی خود که بر پایه خلاقیت استوار هستند و همچنین سبک معماری ساختمان بهترین نوع پانل را انتخاب کرده و برای اجرای پروژه به کار گیرند. اصلیترین تفاوتها میان مدلهای مختلف ساندویچ پانل در جنس و مشخصات مواد اولیه میباشد. جنس و ضخامت ورق، ضخامت، دانسیته (چگالی) و نوع ماده عایق حرارت در هر یک از انواع پنل متمایز از بقیه است.
ورقهای چوبی، فایبرگلاس، گالوانیزه، آلوزینک و آلومینیوم در تولید ساندویچ پانل به کار میروند. ورقهای چوبی با وجود زیبایی و جذابیت ظاهری به علت آسیبپذیری بیشتر کاربرد کمتری در تولید پنلهای ساختمانی دارند. ساندویچ پانل گالوانیزه از بسیاری جهات متریالی ایدهآل برای ساخت دیوارها و سقف محسوب میشود.
پنل آلومینیوم بیشترین مقاومت در برابر خوردگی و بالاترین دوام را دارد اما قیمت بسیار بالای آن سبب شده در بخش بزرگی از ساختوسازها امکان استفاده از این نوع خاص وجود نداشته باشد. ساندویچ پانل آلوزینک به علت وجود آلومینیم در پوشش آن ایستادگی خوبی در برابر خوردگی و زنگزدگی دارد و با وجود اینکه از گالوانیزه گرانتر است قیمتی معتدلتر از آلومینیوم دارد.
هر یک از مواد عایق حرارت که در تولید پنل ساندویچی به کار میروند توان مقاومت در برابر عبور حرارت و البته چگالی متفاوتی دارند. پلی ایزوسیانورات بهترین ماده برای تولید پانل میباشد. این عایق حرارت بیشترین ایستادگی را در مقابل تبادل دمایی میان فضاهای داخلی و محیط پیرامون دارد.
از طرف دیگر به راحتی آتش نمیگیرد و متریالی کندسوز و ضدحریق محسوب میشود. البته در پروژههایی که خطر آتشسوزی وجود ندارد قیمت پایینتر پلی یورتان معمولی (PUR) آن را به جایگزینی اقتصادی و بهصرفه برای پلی ایزوسیانورات تبدیل میکند. پشم شیشه، پلی استایرن و پشم سنگ سایر مواد عایق حرارتی هستند که میتوان از آنها در تولید ساندویچ پانل بهره برد.
معماری مینیمال و ساندویچ پانل
در نیم قرن اخیر معماری مینیمال با استقبال خوب معماران و البته کارفرمایان روبهرو بوده است. این سبک معماری تا حد زیادی بر پایه شعار «کمتر بیشتر است» یا همان LESS IS MORE شکل گرفت و توسعه یافت. از میان مصالح مختلف ساندویچ پانل بیشترین همخوانی و هماهنگی را با چارچوب کلی و اقتضائات معماری مینیمال دارد. زیرا پنل ساندویچی متریالی صنعتی و با ظاهری ساده و در عین حال زیبا میباشد و امکان بروز خلاقیت معماران و ساخت سطوحی یکدست و ساده را فراهم میکند.
در واقع با بکارگیری ساندویچ پانل میتوان جدارههایی ساخت که همزمان دارای سادگی و زیبایی باشند. به همین دلیل این متریال در بسیاری از پروژههای شاخص سبک مینیمال مورد استفاده قرار گرفته است. به سختی میتوان مصالح دیگری یافت که ویژگیهای لازم را برای مطابقت با اصول معماری مینیمال داشته باشد.
ساندویچ پانل و معماری سبز
توجه به طبیعت، محافظت از محیط زیست و کاهش وابستگی به مصرف انرژی مسائل مهمی هستند که امروزه در تمام بخشهای زندگی بشر مورد توجه قرار گرفتهاند. در حوزه معماری هم این مسائل دارای اهمیت بوده و در بسیاری از سبکهای جدید به آنها توجه ویژه شده است. مهمترین جریان در این زمینه، معماری سبز (Green Architecture) میباشد. یکی از مهمترین اصول در اجرای ساختمانها به این سبک، به حداقل رساندن اتلاف انرژی و در نتیجه کاهش چشمگیر وابستگی ساختمان به مصرف انرژی است.
ساندویچ پانل یک عایق حرارتی بسیار قدرتمند بوده و بیشترین انطباق را با نیازهای معماری سبز دارد. وقتی از پنل برای احداث ساختمان استفاده شود اتلاف انرژی تا نصف و گاهی حتی بیشتر کاهش مییابد. از طرف دیگر میزان انرژی مصرفی برای تولید انواع پانل کمتر از سایر مصالح ساختمانی است. همچنین عمر مفید طولانی و قابلیت دمونتاژ این دسته از متریالهای ساختمانی نکتهای مثبت به حساب میآید زیرا موجب کاهش تولید نخالههای ساختمانی میشود.
خرید ساندویچ پانل
پس از پایان فرآیند طراحی و تکمیل نقشههای فاز ۲ باید اقدام به خرید ساندویچ پانل نمود. تهیه مصالح مورد نیاز پیش از شروع عملیات ساخت نقش مهمی در به بهرهبرداری رساندن ساختمان در کوتاهترین زمان ممکن دارد. پس از خرید ساندویچ پانل باید محموله را با دقت و مطابق با اصول استاندارد بارگیری نموده و به محل کارگاه منتقل کرد.
بدون شک در هنگام انتخاب و خرید ساندویچ پانل یکی از فاکتورهای موثر در تصمیمگیری قیمت میباشد. خوشبختانه این نوع خاص از مصالح در طیف گستردهای از جنبه قیمت عرضه میگردد. با توجه به بودجه پروژه میتوان ساندویچ پنل ارزان و اقتصادی و یا انواع گرانتر را تهیه نمود.