دلیل افزایش وزن ناگهانی چیست؟

افزایش وزن ناگهانی اگر در بازه زمانی کوتاهی مانند ۲۴ تا ۴۸ ساعت رخ دهد می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف باشد. این عارضه در این شرایط ممکن است به تست‌های تشخیصی نیاز داشته باشد، به ویژه اگر با علائمی نظیر تورم پاها، اختلال بیش از حد شکمی یا مشکل تنفس همراه باشد. در برخی از مواقع نیز افزایش ناگهانی وزن بدن در طی مدت ۲ الی ۳ ماه رخ می‌دهد که در این صورت می‌تواند ناشی از بیماری زمینه‌ای باشد.                                                                    

وقتی که بدن دچار اضافه وزن یا چاقی می‌شود در واقع درصد چربی در حال افزایش است؛ اما تنها چربی‌ها در این زمینه تاثیرگذار نیستند و عواملی همچون مواد غذایی، مدفوع و مایعات نیز در چاقی و افزایش وزن تاثیر می‌گذارند؛ به طور مثال در صورتی که مقدار زیادی مواد غذایی مصرف شود و در داخل روده باقی بماند، مقدار مدفوع موجود در روده‌ها می‌تواند از ۵/۰ تا ۲ کیلو در وزن بدن تاثیر گذارد. 

همچنین در صورتی که مقدار زیادی مایع مصرف شده و بر اثر ابتلا به برخی از بیماری‌ها، این مایعات در داخل بدن حفظ شود، مایعات در بخشی از بدن مانند اندام‌ها و یا حتی در حفره شکم، در ریه‌ها یا اطراف آنها و یا قلب جمع می‌شوند که به این شرایط ورم می‌گویند. گاهی نیز مایعات در سراسر بدن جمع می شوند که افزایش وزن را به همراه دارند.

احتباس مایعات در بدن دلایل زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌تواند بیماری‌های کلیوی، کبدی، نارسایی قلبی، سوء تغذیه و یا بدلیل عوارض جانبی برخی از داروها یا تزریق وریدی و بیش از حد مایعات باشد. پرخوری نیز یکی از شایع‌ترین علل افزایش ناگهانی وزن است. این عادت غیر عادی گاهی برای همه ما تکرار می‌شود. افزایش وزنی که بلافاصله اتفاق می‌افتد، با وزن مواد غذایی که در وعده‌های حجیم مصرف می‌شود، همبستگی دارد.

اما نکته مهم این است که اگر به غیر از افزایش ناگهانی وزن علائم دیگری مانند خستگی، خشکی پوست و یا نازک شدن موها دارید، ممکن است به کم‌کاری تیروئید مبتلا باشید که در این حالت متابولیسم بدن و در نتیجه سوخت انرژی کاهش می‌یابد باید از پزشک مشورت بگیرید.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، (PCOS)یکی دیگر از بیماری‌های ناشی از اختلال در تولید هورمون‌های جنسی است که می‌تواند افزایش وزن و چاقی را به همراه داشته باشد؛ چراکه این عدم تعادل منجر به نامنظم شدن قاعدگی، آکنه و حتی رشد بیش از حد مو روی صورت می‌شود و مقاومت در مصرف انسولین (هورمون تبدیل کننده کربوهیدرات به انرژی) را به همراه دارد و در این حالت، قندها به جای تبدیل به سوخت، به صورت چربی ذخیره می‌شوند. در این میان باید به اختلالات خلقی مثل افسردگی و اضطراب نیز توجه داشت؛ چراکه می‌توانند مکانیسم حس‌های چشایی و بویایی را تغییر داده و شما را مجبور به پرخوری کنند. 

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، برای جلوگیری از افزایش ناگهانی وزن، لازم است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت و از پرخوری و ریزه‌خواری پرهیز کنید. اگر در معرض نارسایی کلیه یا سایر بیماری‌هایی که ممکن است موجب حفظ مایعات در بدن شوند، هستید، در حد اعتدال مایعات مصرف کنید. سعی کنید که دفع مدفوع منظمی داشته باشید. روزانه، به‌طور کافی و مستمر مقدار کافی آب بنوشید. غذاهای غنی از فیبر بویژه سبزیجات مصرف کنید و همچنین فعالیت بدنی و ورزشی مستمر و روزانه داشته باشید.