به توافق نزدیک شده‌ایم

سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در جریان سفر امیرعبداللهیان به مسکو اعلام کرد که روسیه تضمین‌های مورد نظر خود را از آمریکا گرفته است. این را خیلی از رسانه‌های داخل چراغ سبز به احیای برجام تلقی کردند چراکه در روزهای اخیر تحلیل غالب در فضای رسانه‌ای ایران این بود که روسیه با تضمین‌خواهی خود یک سنگ جدید در مسیر مذاکرات انداخته و وقفه ایجاد شده نیز از همین رو است. حالا که روسیه تضمین خود را گرفته اما اگر تحلیل مذکور درست بوده باشد، باید گفت که توافق در دسترس است. از مواضع برخی مقامات داخلی و خارجی مثل امیرعبداللهیان که گفت «در صورت واقع‌بینی آمریکا، توافقی خوب، قوی و پایدار را نهایی می‌کنیم» یا گروسی که گفت «در آستانه توافق وین قرار داریم» همین طور برداشت می‌شود.

تحلیلگران داخلی اما هنوز هم ترجیح می‌دهند که محتاط باشند و قبل از خوانده شدن متن بیانیه مشترک توافق احیای برجام به خوشحالی از این بابت نپردازند. یکی از این تحلیلگران امیرعلی ابوالفتح است. او در گفت‌وگو با «نامه‌نیوز» و در تحلیل اوضاع مذاکرات گفت: «قبل از درخواست روسیه هم مشکلاتی وجود داشت. نمی‌دانم در این چند روز که از درخواست روسیه گذشت، درباره موارد اختلافی توافقی حاصل شده یا نشده است. یک سری شواهد و قرائن اما نشان می‌دهد که این فضا درحال فراهم شدن است.»

وی افزود: «اینکه روس‌ها موضع خود را مشخص و خواسته خودشان را صریح‌تر بیان کرده‌اند. آن صحبتی که آقای لاوروف گفت نیز اینگونه تداعی می‌کرد که آنها دنبال تضمین برای معافیت تحریم بر سر همه مبادلات خود بین ایران و روسیه هستند اما با حرف‌هایی که لاوروف در گفت‌وگو با امرعبداللهیان مطرح کرد، مشخص شد که خواسته آنها صرفا رد چارچوب برجام است. ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم گفته که ما در چارچوب برجام تضامین را می‌دهیم اما درباره مسائل مربوط به اوکراین تضمینی نمی‌دهیم. این یک شفاف سازی است که صورت می‌گیرد».

این کارشناس مسائل آمریکا ادامه داد: «پرونده خانم نازنین زاغری هم این شائبه را ایجاد کرده شاید به مساله هسته‌ای ارتباط دارد و گشایشی در حال رخ دادن است. چون لندن درباره پرداخت بدهی‌های خود به ایران همیشه مدعی بود که قصد پرداخت وجود دارد اما به خاطر تحریم و نبود کانال ارتباطی مالی امکان آن وجود ندارد. شاید اکنون بتوان به این نتیجه رسید که قرار است ارتباطات مالی و بانکی برقرار شود که انگلیسی‌ها هم کی‌توانند بدهی خود را پرداخت کنند.»

ابوالفتح با اشاره به اینکه «با این حال هنوز تمام اختلافات حل نشده است» گفت: «من معتقدم که تا روزی که آقایان نماینده کشورها در هیات‌های مذاکره کننده یا در سطح مذاکره کنندگان ارشد و یا وزرا جلو دوربین نیامده و بیانیه ندهند چنانچه در زمان امضای برجام اینطور شد و ظریف و موگرینی بیانیه مشترک را خواندند؛ تا بیانیه مشترک خوانده نشود نمی توان گفت که توافق شده است. اکنون در حال نزدیک شدن به توافق هستیم اما نمی‌توان گفت که همه چیز تمام شده و مشکلی باقی نمانده است. حداقل اینکه به گواه رسانه‌ها آمریکایی‌ها هنوز در برابر برداشتن تمام تحریم‌ها که خواست ایران است، مقاومت می‌کنند. به نظر می‌رسد ککه حداقل در این باره مشکل به قوت خود باقی است.»