در میان هنرمندان این سرزمین از خنیاگران نواحی تا هنرمندان کلاسیک چون لوریس چکناواریان ، دل به ملودی‌های عاشورایی داده‌اند و برای روایت واقعه، نت‌ها را به خدمت گرفته‌اند. این گزارش اشاره‌ای است به چند قطره از این دریای عظیم و برخی از به یادماندنی‌ترین قطعاتی که درباره حماسه بزرگ عاشورا و شهادت امام‌حسین(ع) و یاران ایشان ساخته شده است.
تاریخ انتشار :يکشنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۲۳:۰۰
۰
به گزارش مردم فردا،«جواد معروفی» و عاشورا
زنده یاد «جواد معروفی» آهنگساز و نوازنده بنام عرصه موسیقی، در طول مدت فعالیت های هنری خود آثار ماندگاری را به جای گذاشته که یکی از این آثار، آلبوم بی‌کلام «عاشورا» است که با چیره‌دستی تمام توسط این استاد نامی موسیقی ایران اجرا شده است.
به‌گفته شخص استاد معروفی، قطعه عاشورا را با توجه به تاثیر اصوات دسته های عزاداری که در کودکی در خاطرشان نشسته بوده ساخته اند. این آلبوم سه قطعه به نام های عاشورا، راز خلقت و فراق دارد.
«سلام آقا»، اثر محرمی ستارگان پاپ
سال ۱۳۸۸ تعدادی از خوانندگان پاپ گردهم آمدند و آلبومی به نام «سلام آقا» را روانه بازار کردند. اثری عاشورایی که برخی نماد‌های شنیداری و موسیقایی عزاداری مانند صدای دسته‌های سینه زنی و سازهای کوبه‌ای را در قطعات آن می‌شنویم. «سلام آقا» مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. به طوری که با گذشت بیش از ۱۰ سال از انتشار این آلبوم، هنوز برخی از قطعات آن با فرارسیدن ماه محرم در گوشه و کنار شهر شنیده می‌شوند. «محسن چاوشی»، «رضا صادقی»، «محمد‌علیزاده» و «مهدی یغمایی» خوانندگان آلبوم «سلام آقا» هستند که مجموع ۱۰ قطعه دارد.
۴ قطعه آن را مهدی یغمایی خوانده و ۳ خواننده دیگر هرکدام ۲ قطعه را اجرا کرده اند. قطعاتی که از سروده‌های محمد علیزاده، سید‌احمد‌موسوی، فرزاد حسنی، رضا‌صادقی، بهزاد بمانی، امیر ارجینی، خائف و آغاسی بهره گرفته اند و آهنگ سازی آن‌ها نیز برعهده رضا صادقی، محسن‌چاوشی، محمد علیزاده، مهدی یراحی، میلاد ترابی و مهدی یغمایی بوده است. معروف‌ترین قطعه آلبوم «سلام آقا» را می‌توان «ظهر عطش (یا حسین)» با صدای محسن چاوشی دانست که نماهنگ آن هر ساله در ایام محرم از شبکه‌های مختلف تلویزیونی پخش می‌شود.
«غریبانه» اثر غلامعلی کویتی‌پور
آلبوم «غریبانه» غلامعلی کویتی پور از مشهورترین آثار محرمی منتشر شده در بازار موسیقی است که از آن به عنوان یکی از جریان ساز‌ترین آلبوم‌های موسیقی یاد می‌کنند. آلبومی به آهنگ سازی مجید‌رضازاده که ارکسترال تنظیم شده و موسیقی الکترونیک هم در آن به کار رفته است. این اثر که شامل ۸ قطعه به نام‌های «اسم‌اعظم»، «سنگ می‌بارد»، «غرق به خون»، «ملکوت»، «غریبانه»، «رخصت دیدار»، «چنگ دل» و «گفتم کجا» می‌شود سال ۱۳۸۲ در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
سبک خاص نوحه سرایی کویتی پور و فرم متفاوت آهنگ سازی قطعات باعث شده «غریبانه» بعد از گذشت سال‌ها نیز با فرارسیدن محرم در هیئت‌های عزاداری پخش شود. کویتی پور بعد از این آلبوم، دو اثر محرمی دیگر به نام‌های «غریبانه ۲» و «خاموش» را نیز منتشر کرد که موفقیت «غریبانه» را نتوانستند تکرار کنند.
«مولای عشق» علیرضا عصار
علیرضا عصار که از خوانندگان نسل اول موسیقی پاپ بعد از انقلاب به شمار می‌آید در اسفند سال ۱۳۸۲ آلبوم «مولای عشق» را با محوریت محرم منتشر کرد. آلبومی شامل ۹ قطعه به آهنگ سازی فواد‌حجازی که تمامی اشعار آن از سروده‌های مهدی‌شریفی بوده اند. عصار که با لحن و صدای منحصربه فردش به خواندن قطعات حماسی شهرت دارد در زمان انتشار آلبوم «مولای عشق» گفته بود: آرزوی ذکر واقعه عاشورا، از اولین روز‌های ورود به عرصه موسیقی در دلمان بوده و خوشبخت ترینم که بالأخره میسر شد.
از طرف خودم و همه همکارانم، در این راه، هدیه شد به آستان پاک مولای عشق، حسین بن علی (ع)، به این امید که مقبول افتد. «ورود کاروان‌به‌کربلا»، «خاک‌خونین»، «جنگ حضرت عباس»، «حسرت دینار»، «سجاده عشق»، «جنگ امام حسین (ع)»، «مولای عشق»، «خروج کاروان از کربلا» و «هجر یاران» نام ۹ قطعه این آلبوم است.
«روز واقعه» مجید انتظامی
این اثرِ «مجید انتظامی» را می‌توان از بهترین نمونه‌های موسیقی فیلم در آثار تاریخی مذهبی به شمار آورد و بسیاری از مخاطبان با شنیدن نوای آن صحنه‌های روز عاشورا در فیلم روز واقعه را به یاد می‌آورند. مجید انتظامی جایزه سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن را برای فیلم روز واقعه در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.
«اهل ماتم» محسن شریفیان
در میان آثار منتشر شده برای محرم آثاری که از موسیقی نواحی ایران نیز بهره گرفته اند دیده می‌شود. یکی از این آثار آلبوم «اهل ماتم» اثر محسن شریفیان موسیقی‌دان بوشهری است که در آبان سال ۹۱ در قالب ۲ لوح فشرده، با نام‌های «اهل ماتم ۱و۲» منتشر شد. مجموعه اول شامل ۲۱ قطعه است که از میان آن‌ها می‌توان به «نوحه پامنبری»، «نوحه ناچ» و «کتاب خوانی روضه شهدا» اشاره کرد.
در مجموعه دوم که دارای ۲۴ قطعه است نیز قطعاتی، چون «لالایی‌های علی اصغر (ع)»، «نوحه مراسم شام غریبان»، «مارش تعزیه در بوشهر» و «ذکر تشییع جنازه» گنجانده شده است. شریفیان سعی کرده در این آلبوم‌ها با حفظ اصالت آثار، آن‌ها را به روز کند و به روایت بخش‌هایی از تاریخ موسیقی بوشهر در تلفیق با نوا‌های عاشورایی بپردازد. هرکدام از این مجموعه‌ها با قیمت ۳۲ هزارتومان خریداری و دانلود می‌شوند.
«وداع» با صدای حسام‌الدین سراج
از دیگر آلبوم‌های محرمی می‌توان به آلبوم «وداع» با صدای حسام الدین سراج اشاره کرد. آلبومی که سید محمد میرزمانی آهنگ سازی اش را انجام داده و در آن از شعر‌های عمان سامانی از شاعران عاشورایی استفاده کرده است. این اثر که در ژانر موسیقی ایرانی تولید شده، شامل دو بخش است و هر بخش از هشت قطعه تشکیل شده است.
«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری و آهنگ سازی فردین کریم خاوری دیگر آلبوم محرمی است که می‌توان از آن نام برد. اشعار این آلبوم که در دستگاه‌های شور، چهارگاه و افشاری و دشتی اجرا شده اند از سعدی، محتشم کاشانی و مهجور اصفهانی است.
«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری
«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری در دستگاه‌های شور، چهارگاه، افشاری و دشتی درباره‌ی محرم است. در این آلبوم آهنگساز (کریم فردین خاوری) از اشعار سعدی، محتشم کاشانی و مهجور اصفهانی استفاده کرده است. این اثر سال‌ها بعد از انتشارش، دوباره در تیراژ ۱۰ هزار نسخه منتشر شد
«شب دهم» فردین خلعتبری و علیرضا قربانی
موزیک متن شب دهم یکی از بیاد ماندنی ترین آثار فردین خلعتبری است. فردین خلعتبری در این پروژه بار دیگر با علیرضا قربانی، خواننده ای که شاید آن زمان برای بسیاری ناآشنا بود، همکاری داشت و این همکاری باعث خلق یکی از به یادماندنی‌ترین آثار سینما شد.
تلفیق سازهای سنتی و ویلون و ترومپت باعث خلق فضای حماسی، در عین حال غم انگیز و عاشقانه در سرتاسر فیلم شد. تیتراژ به یاد ماندنی این سریال با صدای علیرضا قربانی اشک از چشمان بسیاری جاری کرد.
نوازندگان مجوعه‌ی شب دهم هنرمندانی چون علی رزمی، عمادرضا نکویی، مازیار ظهرالدینی، محمد مراتی، عباس صالحی، مهسا وحدت بودند.
«شب عاشورا» لوریس چکناواریان
چکناواریان نیز قطعه‌ی «شب عاشورا» را به اجرا درآورده است و درباره‌ی آن می‌گوید: «هنگامی که مشغول ساخت اثری با محوریت امام حسین(ع) هستم، خود را در نقش و جایگاه شخصیت ایشان قرار می‌دهم؛ شخصیتی که خود در واقعه عاشورا حضور دارد و از نزدیک شاهد همه اتفاقات تلخ است.»
زنده یاد «جواد معروفی» آهنگساز و نوازنده بنام عرصه موسیقی، در طول مدت فعالیت های هنری خود آثار ماندگاری را به جای گذاشته که یکی از این آثار، آلبوم بی‌کلام «عاشورا» است که با چیره‌دستی تمام توسط این استاد نامی موسیقی ایران اجرا شده است.
به‌گفته شخص استاد معروفی، قطعه عاشورا را با توجه به تاثیر اصوات دسته های عزاداری که در کودکی در خاطرشان نشسته بوده ساخته اند. این آلبوم سه قطعه به نام های عاشورا، راز خلقت و فراق دارد.
«سلام آقا»، اثر محرمی ستارگان پاپ
سال ۱۳۸۸ تعدادی از خوانندگان پاپ گردهم آمدند و آلبومی به نام «سلام آقا» را روانه بازار کردند. اثری عاشورایی که برخی نماد‌های شنیداری و موسیقایی عزاداری مانند صدای دسته‌های سینه زنی و سازهای کوبه‌ای را در قطعات آن می‌شنویم. «سلام آقا» مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. به طوری که با گذشت بیش از ۱۰ سال از انتشار این آلبوم، هنوز برخی از قطعات آن با فرارسیدن ماه محرم در گوشه و کنار شهر شنیده می‌شوند. «محسن چاوشی»، «رضا صادقی»، «محمد‌علیزاده» و «مهدی یغمایی» خوانندگان آلبوم «سلام آقا» هستند که مجموع ۱۰ قطعه دارد.
۴ قطعه آن را مهدی یغمایی خوانده و ۳ خواننده دیگر هرکدام ۲ قطعه را اجرا کرده اند. قطعاتی که از سروده‌های محمد علیزاده، سید‌احمد‌موسوی، فرزاد حسنی، رضا‌صادقی، بهزاد بمانی، امیر ارجینی، خائف و آغاسی بهره گرفته اند و آهنگ سازی آن‌ها نیز برعهده رضا صادقی، محسن‌چاوشی، محمد علیزاده، مهدی یراحی، میلاد ترابی و مهدی یغمایی بوده است. معروف‌ترین قطعه آلبوم «سلام آقا» را می‌توان «ظهر عطش (یا حسین)» با صدای محسن چاوشی دانست که نماهنگ آن هر ساله در ایام محرم از شبکه‌های مختلف تلویزیونی پخش می‌شود.
«غریبانه» اثر غلامعلی کویتی‌پور
آلبوم «غریبانه» غلامعلی کویتی پور از مشهورترین آثار محرمی منتشر شده در بازار موسیقی است که از آن به عنوان یکی از جریان ساز‌ترین آلبوم‌های موسیقی یاد می‌کنند. آلبومی به آهنگ سازی مجید‌رضازاده که ارکسترال تنظیم شده و موسیقی الکترونیک هم در آن به کار رفته است. این اثر که شامل ۸ قطعه به نام‌های «اسم‌اعظم»، «سنگ می‌بارد»، «غرق به خون»، «ملکوت»، «غریبانه»، «رخصت دیدار»، «چنگ دل» و «گفتم کجا» می‌شود سال ۱۳۸۲ در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
سبک خاص نوحه سرایی کویتی پور و فرم متفاوت آهنگ سازی قطعات باعث شده «غریبانه» بعد از گذشت سال‌ها نیز با فرارسیدن محرم در هیئت‌های عزاداری پخش شود. کویتی پور بعد از این آلبوم، دو اثر محرمی دیگر به نام‌های «غریبانه ۲» و «خاموش» را نیز منتشر کرد که موفقیت «غریبانه» را نتوانستند تکرار کنند.
«مولای عشق» علیرضا عصار
علیرضا عصار که از خوانندگان نسل اول موسیقی پاپ بعد از انقلاب به شمار می‌آید در اسفند سال ۱۳۸۲ آلبوم «مولای عشق» را با محوریت محرم منتشر کرد. آلبومی شامل ۹ قطعه به آهنگ سازی فواد‌حجازی که تمامی اشعار آن از سروده‌های مهدی‌شریفی بوده اند. عصار که با لحن و صدای منحصربه فردش به خواندن قطعات حماسی شهرت دارد در زمان انتشار آلبوم «مولای عشق» گفته بود: آرزوی ذکر واقعه عاشورا، از اولین روز‌های ورود به عرصه موسیقی در دلمان بوده و خوشبخت ترینم که بالأخره میسر شد.
از طرف خودم و همه همکارانم، در این راه، هدیه شد به آستان پاک مولای عشق، حسین بن علی (ع)، به این امید که مقبول افتد. «ورود کاروان‌به‌کربلا»، «خاک‌خونین»، «جنگ حضرت عباس»، «حسرت دینار»، «سجاده عشق»، «جنگ امام حسین (ع)»، «مولای عشق»، «خروج کاروان از کربلا» و «هجر یاران» نام ۹ قطعه این آلبوم است.
«روز واقعه» مجید انتظامی
این اثرِ «مجید انتظامی» را می‌توان از بهترین نمونه‌های موسیقی فیلم در آثار تاریخی مذهبی به شمار آورد و بسیاری از مخاطبان با شنیدن نوای آن صحنه‌های روز عاشورا در فیلم روز واقعه را به یاد می‌آورند. مجید انتظامی جایزه سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن را برای فیلم روز واقعه در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.
«اهل ماتم» محسن شریفیان
در میان آثار منتشر شده برای محرم آثاری که از موسیقی نواحی ایران نیز بهره گرفته اند دیده می‌شود. یکی از این آثار آلبوم «اهل ماتم» اثر محسن شریفیان موسیقی‌دان بوشهری است که در آبان سال ۹۱ در قالب ۲ لوح فشرده، با نام‌های «اهل ماتم ۱و۲» منتشر شد. مجموعه اول شامل ۲۱ قطعه است که از میان آن‌ها می‌توان به «نوحه پامنبری»، «نوحه ناچ» و «کتاب خوانی روضه شهدا» اشاره کرد.
در مجموعه دوم که دارای ۲۴ قطعه است نیز قطعاتی، چون «لالایی‌های علی اصغر (ع)»، «نوحه مراسم شام غریبان»، «مارش تعزیه در بوشهر» و «ذکر تشییع جنازه» گنجانده شده است. شریفیان سعی کرده در این آلبوم‌ها با حفظ اصالت آثار، آن‌ها را به روز کند و به روایت بخش‌هایی از تاریخ موسیقی بوشهر در تلفیق با نوا‌های عاشورایی بپردازد. هرکدام از این مجموعه‌ها با قیمت ۳۲ هزارتومان خریداری و دانلود می‌شوند.
«وداع» با صدای حسام‌الدین سراج
از دیگر آلبوم‌های محرمی می‌توان به آلبوم «وداع» با صدای حسام الدین سراج اشاره کرد. آلبومی که سید محمد میرزمانی آهنگ سازی اش را انجام داده و در آن از شعر‌های عمان سامانی از شاعران عاشورایی استفاده کرده است. این اثر که در ژانر موسیقی ایرانی تولید شده، شامل دو بخش است و هر بخش از هشت قطعه تشکیل شده است.
«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری و آهنگ سازی فردین کریم خاوری دیگر آلبوم محرمی است که می‌توان از آن نام برد. اشعار این آلبوم که در دستگاه‌های شور، چهارگاه و افشاری و دشتی اجرا شده اند از سعدی، محتشم کاشانی و مهجور اصفهانی است.
«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری
«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری در دستگاه‌های شور، چهارگاه، افشاری و دشتی درباره‌ی محرم است. در این آلبوم آهنگساز (کریم فردین خاوری) از اشعار سعدی، محتشم کاشانی و مهجور اصفهانی استفاده کرده است. این اثر سال‌ها بعد از انتشارش، دوباره در تیراژ ۱۰ هزار نسخه منتشر شد
«شب دهم» فردین خلعتبری و علیرضا قربانی
موزیک متن شب دهم یکی از بیاد ماندنی ترین آثار فردین خلعتبری است. فردین خلعتبری در این پروژه بار دیگر با علیرضا قربانی، خواننده ای که شاید آن زمان برای بسیاری ناآشنا بود، همکاری داشت و این همکاری باعث خلق یکی از به یادماندنی‌ترین آثار سینما شد.
تلفیق سازهای سنتی و ویلون و ترومپت باعث خلق فضای حماسی، در عین حال غم انگیز و عاشقانه در سرتاسر فیلم شد. تیتراژ به یاد ماندنی این سریال با صدای علیرضا قربانی اشک از چشمان بسیاری جاری کرد.
نوازندگان مجوعه‌ی شب دهم هنرمندانی چون علی رزمی، عمادرضا نکویی، مازیار ظهرالدینی، محمد مراتی، عباس صالحی، مهسا وحدت بودند.
«شب عاشورا» لوریس چکناواریان
چکناواریان نیز قطعه‌ی «شب عاشورا» را به اجرا درآورده است و درباره‌ی آن می‌گوید: «هنگامی که مشغول ساخت اثری با محوریت امام حسین(ع) هستم، خود را در نقش و جایگاه شخصیت ایشان قرار می‌دهم؛ شخصیتی که خود در واقعه عاشورا حضور دارد و از نزدیک شاهد همه اتفاقات تلخ است.»
mardomefarda.ir/vdcfycdy.w6dxvagiiw.html
منبع : موسیقی ما
