مسمومیت ۱۲۷ نفر با قرص برنج فقط در یک استان

به گزارش مردم فردا،براساس اعلام روابط عمومی اداره کل پزشکی قانونی مازندران پارسال ۱۲۷ نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج در استان جان خود را از دست دادند که ۷۵ نفر مرد و بقیه زن بودند.

سال ۱۳۹۹ تعداد ۷۵ نفر و  سال ۱۳۹۸ تعداد ۱۲۱ نفر بر اثر مصرف قرص برنج در استان جان باخته بودند.

گزارش جدید پزشکی قانونی مازندران نشان می‌دهد شهرستان بابل با ۲۳ قربانی و ساری ۱۸ فوتی بیشترین قربانیان را داشتند و بیشترین آمار مرگ با قرص برنج هم مربوط به فروردین با ۱۷ نفر بود.

بررسی ها از روند آمار فوتی ناشی از مسمومیت با قرص برنج در مازندران به عنوان مهم‌ترین استان برنج‌خیز کشور نشان می‌دهد محدودیت دسترسی مهم‌ترین عامل برای کاسته شدن خودکشی با این ماده سمی است.

افزایشی یا کاهشی شدن این نوع از مرگ در مازندران در حالی است که طبق آمارهای پزشکی قانونی کشور از سال ۹۰ تا پایان سال ۹۷ آمار مرگ ناشی از مسمومیت با قرص برنج نوسانی ولی در مجموعه کاهشی بود،  اما در سال ۹۸ به یکباره با ثبت ۱۲۱ نفر افزایش قابل توجهی یافت ولی در سال بعد یعنی سال ۱۳۹۹ کاهش حدود ۳۸درصدی یافت طی سال گذشته هم افزایش ۶۹ درصدی را ثبت کرد.

به نظر می رسد اگر دلیل دسترسی آسان را عامل اصلی خودکشی با قرص برنج در مازندران نظر بگیریم ، قابل توجیه است چراکه طی سال گذشته عمده کشاورزان و البته تجار برای فروش محصول خود به قیمت بیشتر و دلخواه خود برای نگهداری و ماندگاری در مدت‌زمان بیشتر برنج از قرص برنج استفاده کردند.

از آنجایی که استفاده از قرص برنج که حاوی فسفید آلومینیوم است در کشاورزی به ویژه در بین شالیکاران شمال به دلیل کارآیی بالای آن در از بین بردن آفات انباری برنج از چند دهه پیش مرسوم شد. سهولت استفاده و رسوب نکردن در محصول از جمله ویژگی‌هایی دیگری است که سبب شد استفاده از آن در داخل گونی‌های برنج داخل آشپزخانه‌ها در نقاط مختلف کشور هم سرایت کند.  

نگهداری برنج، بدون استفاده از مواد آفت براندازی مانند قرص فسفید آلومینیوم، سبب می‌شود تا آفت شپشک که مازندرانی‌ها به آن ایزی می‌گویند، به خاطر شرایط رطوبتی هوا و زمین به سرعت فعال و تکثیر شود. مقابله با این آفت تنها پیش از فعال شدن امکان‌پذیر است و پس از فعال شدن تقریبا بی‌فایده یا بسیار پرزحمت است.

شپشک از هسته برنج تغذیه می‌کند و در مقدار زیاد تکثیر می‌شود و در صورت بی‌توجهی می‌تواند با حرکت نامرئی از انبار یا آشپزخانه به سایر نقاط منزل رسوخ پیدا کند.

البته ذکر این نکته نیز ضروری است که قرص برنج در حالی بر اساس آمارهای رسمی پزشکی قانونی همچنان دومین روش خودکشی در کشور به ویژه استان‌های شمالی به شمار می‌رود که حدود ۱۶ سال از بخشنامه ممنوعیت واردات آن می‌گذرد و حدود ۱۳ سال هم از ممنوعیت خرید و فروش آزاد آن سپری می‌شود.

فسفید آلومینیوم (ALP) یا قرص برنج یکی از شایع‌ترین آفت‌کش‌های مورد استفاده در صنعت کشاورزی است که در حضور آب، بخار آب یا اسید معده، گاز فسفین (PH۳) تولید می‌کند و موجب مسمومیت می‌شود.

این قرص ظرف سه تا چهار ساعت سیستم تنفسی و مغز را دچار مشکل می‌کند و فرد در اثر مرگی دردناک و زجرآور میمیرد. معمولا در کمتر از ۲۴ ساعت مصرف قرص برنج منجر به مرگ می شود.حتی در صورتی که فرد قرص برنج را بخورد یا بوی آن را استشمام کند دچار مسمومیت خواهد شد و چنانچه سم از بدن وی خارج نشود مرگ فرد حتمی خواهد بود.

مازندران با داشتن ۲۴۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری و تولید حدود یک میلیون تن برنج سفید رتبه نخست تولید برنج کشور را دارد و برای جلوگیری از آفات به برنج و افزایش ماندگاری آن از قرص برنج استفاده می کنند